TURKIYE ENTOMOLOJI DERGISI-TURKISH JOURNAL OF ENTOMOLOGY, cilt.37, ss.229-238, 2013 (SCI-Expanded)
Tahıl kist nematodu, Heterodera avenae buğday alanlarında dünyada birçok ülkede farklı iklim koşullarında
önemli bir zararlıdır. Heterodera avenae Doğu Akdeniz Bölgesinde Ha1 gruba bağlı Ha21 patotipi yaygın olarak
bulunmaktadır. Bu çalışma H. avenae’nın Doğu Akdeniz Bölgesi Karlık-Adana popülasyonu (Ha21 patotip)
kullanılarak yürütülmüştür. Çalışmada, yerel ve yabani buğday genotipleri ile uluslararası çeşit ve hatların H.
avenae’nin Ha21 patotipi Karlık-Adana popülasyonuna karşı dayanıklılıklarının araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre yerel çeşitlerden 4, ulusal yabani buğday formlarından 17, uluslararası çeşit ve hatlardan 23 buğday genotipinin Doğu Akdeniz Bölgesi H. avenae popülasyonuna karşı orta dayanıklı olduğu saptanmıştır. Bu genotiplerden yerel ekmeklik buğday çeşidi olan Adana 99 (PFAU/SERI82//BOG"S"), bazı yabani buğday formları ve uluslararası genotiplerin buğday ıslah programlarında kullanılabileceği kanısına varılmıştır. Bununla birlikte, dayanıklılık geni Cre1’in H. avenae’ya karşı tam bir dayanıklılık sağlamadığı saptanmıştır. Ayrıca, yabani buğday formlarındaki dayanıklılık kaynağının tanımlanması gerekmektedir.
Anahtar sözcükler: Tahıl kist nematodu, H. avenae, Ha21, dayanıklılık, Cre geni
The cereal cyst nematode, Heterodera avenae is one of the most important pests of wheat in many countries
in the world with different climatic types. Heterodera. avenae is commonly distributed in the Eastern Mediterranean region of Turkey and all populations investigated belong to the Ha1 group, Ha21 pathotype. This study was aimed to found resistance sources from the national wheat varieties, wheat wild genotypes and international wheat genotypes against H. avenae Karlık–Adana population (Ha21 pathotype). Results showed that four national wheat varieties, seventeen wheat wild genotypes and twenty three international wheat genotypes were found to be moderately resistant against to Eastern Mediterranean Region of Turkey H. avenae population. Among these genotypes, the national bread wheat variety, Adana 99 (PFAU/SERI82//BOG"S"), some wild genotypes and international genotypes can be used in national wheat breeding programmes. However, Cre1 was not showed completely resistant against H.avenae. Additionally resistance sources in of Turkish national wheat and wild genotypes needs to be determined.
Key words: Cereal cyst nematode, H. avenae, Ha21, resistance, Cre1 gene