ACENTELİK VE DAĞITIM SÖZLEŞMELERİNDE DENKLEŞTİRME ALACAĞININ HESAPLANMASI


Creative Commons License

Doğanay M. Z.

Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt.29, sa.3, ss.2267-2308, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Denkleştirme talebinin nasıl hesaplanacağı hususunda Türk Ticaret Kanunu’nda bir yöntem öngörülmediği için uygulamada farklı hesap yöntemleri kullanılmaktadır. Özellikle TTK’nın 122. maddesinin 2. fıkrasının, uygulayıcılar tarafından denkleştirme talebinin nasıl hesaplanacağını gösteren bir hüküm olduğu zannedilmekte ve ödenecek tutar çoğunlukla bu fıkraya göre tayin edilmektedir. Oysa anılan hükmün yalnızca denkleştirme talebinin üst sınırını belirlediği, bir hesap yöntemini içermediği açıktır. Bu çalışmada ise acentelik ve dağıtım sözleşmelerinde gündeme gelen denkleştirme alacağının hesaplanmasına ilişkin ilke ve yöntemlerin ortaya konulması ve böylece uygulayıcılara yol gösterilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, Alman hukukunda içtihatlarla geliştirilen hesap yöntemlerine ve öğretide ileri sürülen görüşlere de yer verilerek denkleştirme talebinin hesaplanması konusu mukayeseli olarak ele alınmıştır.

Since there is no method foreseen in the Turkish Commercial Code regarding how to calculate the goodwill indemnity, different calculation methods are used in practice. Particularly, paragraph 2 of Article 122 of the TCC is thought to be a provision regulating how the indemnity will be calculated by the practitioners and the amount to be discharged is mostly determined according to this paragraph. However, it is clear that the aforementioned provision determines only the upper limit of the amount of indemnity and does not include a calculation method. The purpose of this study is to reveal the principles and methods for calculating the indemnity in commercial agency and distribution contracts and thus to guide the practitioners. In this direction, the calculation of the indemnity has been handled comparatively by referring to the calculation methods developed by the court practices and the opinions put forward in the doctrine in German law.