EGE 5. ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER KONGRESİ , İzmir, Türkiye, 21 - 22 Mayıs 2022, ss.1-10
Tarıma
dayalı endüstriler, her yıl fazla miktarda atık üretmektedir. Bu atıkların
uygun bertaraf yöntemi uygulanmadan çevreye bırakılması, çevre kirliliğine
neden olabilecek ve insan ve hayvan sağlığına zararlı etkilere neden olabilir.
Tarımsal-endüstriyel atıkların çoğu arıtılmamakta ve yeterince
kullanılmamaktadır. Bu nedenle yakılarak, boşaltılarak veya plansız bir şekilde
toprağa atılarak bertaraf edilmektedir. Bu arıtılmamış atıklar, bazı sera
gazlarını artırarak, iklim değişikliği ile ilgili farklı sorunlar
yaratmaktadır. Nar kabukları, limon kabukları ve yeşil ceviz kabuğu gibi farklı
atık türlerinin doğal antimikrobiyal olarak kullanılabileceği çeşitli
araştırmalarda bildirilmiştir. Organik bileşiklerden kaynaklanan atıklar,
atmosfer için bir risk olmasına rağmen, mantarların gıda maddeleri ve
biyo-enerji ve biyogübreler gibi diğer biyo-tabanlı ürünler olarak üretilmesi
için olası bir kaynağı temsil etmektedirler. Tarımsal artıkların bir kısmı
hayvan yemi olarak kullanılmaktadır. Ancak bu tür atıklar, yüksek miktarda
protein, şeker ve mineral gibi bileşimde değişkenlik içerir. Yüksek besinsel
bileşimleri nedeniyle bu kalıntılar “atık” olarak tanımlanmamakta, diğer ürün
oluşumu ve geliştirmeleri için hammadde olarak değerlendirilmektedir. Bu besin
maddelerinin ham maddelerdeki mevcudiyeti mikroorganizmaların büyümesi için
uygun ortamlar sunmaktadır. Bu mikroorganizmalar, fermentasyon süreçleri
kullanılarak hammaddeleri yeniden kullanma yeteneğine sahiptirler.
Tarımsal-endüstriyel atıklar veya kalıntılar, besin bileşimi ve biyoaktif
bileşikler açısından zengindir. Tarım ve tarıma dayalı sanayi atıklarının
hammadde olarak kullanılması, üretim maliyetini düşürmeye yardımcı olabilir ve
atıkların geri dönüştürülmesine katkıda bulunarak çevreyi daha temiz hale getirir.
Bu bildiride, tarımsal endüstriyel atıkların, biyoyakıt, enzim, vitamin,
antioksidan, hayvan yemi, antibiyotik ve diğer kimyasalların üretiminde
kullanılarak, döngüsel ekonomiye kazandırılması tartışılmıştır.