Akademik Veri Yönetim Sistemi
6. Ulusal & 2. Uluslararası Ebelik Öğrencileri Kongresi, İstanbul, Türkiye, 27 - 30 Nisan 2015, ss.84-85
[SS-107]
Toplumun sağlık çalışanlarına yönelik şiddete ilişkin tutum, davranış ve görüşleri
Meltem Akbaş, Fatime Özdemir, Nalan Yalçın
Çukurova Üniversitesi, Adana Sağlık Yüksekokulu, Ebelik Bölümü, Adana
Amaç: Araştırma, toplumun sağlık çalışanlarına yönelik şiddete ilişkin tutum, davranış ve görüşlerini ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırma, 15 0cak-10 Şubat 2015 tarihleri arasında nedensel karşılaştırma araştırması tipinde yapılmıştır. Evreni, bir Aile Sağlığı Merkezine (ASM) başvuran, sağlık çalışanı olmayan, 18-65 yaş grubundaki hasta ve yakınları, örneklemi ise kriterlere uyan gönüllü 90 kişi oluşturmuştur. Yönetimden izin ve katılımcılardan onam alınmıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan 37 soruluk anket formuyla toplanmış ve SPSS 15.0 for Windows paket programında yüzdelik, aritmetik ortalama, ve ki-kare testi ile analiz edilmiştir.
BULGULAR: Katılımcıların yaş ortalamasının 33,91±13,309 olduğu, %53,3’ünün kadın, lise ve üstü eğitime sahip olduğu ve çalıştığı, %73,3’ünün evli olduğu, %68,9’unun çocuğu olduğu, %73,3’ünün çekirdek aileye sahip olduğu, %19,0’ının sağlık güvencesi olmadığı, %80,0’ının orta gelir düzeyinde olduğu, %22,2’sinin sigara kullandığı, %77,8 herhangi bir kötü alışkanlığı olmadığı, %16,7’sinin kronik bir hastalığı olduğu, %54,4’ünün yakınları arasında sağlık çalışanı olmadığı belirlenmiştir.
Katılımcıların %20,0’ının bir sağlık çalışanı ile sözlü olarak tartıştığı, %2,2’sinin sağlık çalışanları tarafından şikâyet edildiği ve şiddete uğradığı, 15,6’sının sağlık çalışanlarına sözel şiddet uyguladığı, %58,8’inin doktora karşı şiddet uyguladığı, %88,2’sinin devlet hastanesinde şiddet uyguladığı, %54,4’ünün mağdur edildiği durumda o kurumun idaresine şikayette bulunduğu görülmüştür. Katılımcılar %43,3’ünün sağlık çalışanlarına şiddetin en büyük nedeninin sağlık çalışanlarının bilgisizliği olduğunu, %97,8’inin şiddetin hak arama yöntemi olmadığını, %36,7’sinin sağlık çalışanlarının hasta ve yakınlarına değer vermediğini düşündüklerini, %4,4’ünün adli bir ceza almadığını, %85,6’sının sağlık çalışanlarına şiddet uygulamanın cezası hakkında herhangi bir bilgiye sahip olmadıklarını, %71,1’inin kendilerini en çok üzen olayın muhatap alınmamak olduğunu düşündüklerini, %11,1’inin hayatını kaybeden hastalara müdahaleyi yapan doktorun dövülmesi fikrini onayladıkları, %74,4’ünün sağlık çalışanlarının öldürülmesi haberleri karşısında hiçbir çalışanın bunu hak etmediğini düşündüğünü, %35,6’sının şiddet yapmak istediğinde kendini hiçbir şeyin engelleyemeyeceğini düşündüğünü, %72,2’sinin sağlık kurumunda kendisini en çok tetkiklerin hızlı sonuçlanmasının rahatlatacağını,%3,3’ünün ise tartışmada haksız olduklarını düşündüklerinde sağlık çalışanlarından özür dilediklerini ifade ettikleri görülmüştür.
Sağlık çalışanlarıyla tartışma durumu ile cinsiyet (p=0,015), sigara (p=0,002), alkol kullanma durumu (p=0,0449, herhangi bir kötü alışkanlık (p=0,002), kronik hastalık olma durumu (p=0,034) arasında istatiksel olarak anlamlı farklar bulunmuştur.
Sonuç ve Öneriler: Toplumun, sağlık çalışanlarına özellikle doktorlara karşı ve devlet hastanelerinde kendilerinin muhatap alınmaması nedeniyle şiddet uyguladıkları, şiddet uygulamayı cinsiyet, kötü alışkanlık ve kronik hastalık olma durumlarının etkilediği sonucuna varılmıştır. Şiddetin nedenlerinin ortadan kaldırılmasına yönelik sağlık çalışanları ve toplumu içine alan eğitim programları düzenlenmelidir.
Anahtar Kelimeler: Toplum, sağlık çalışanları, şiddet.