Akademik Veri Yönetim Sistemi
International Congress on Multidisciplinary Approaches in Agricultural Sciences, Bayburt, Türkiye, 15 - 17 Mayıs 2024, ss.58
Turunçgil sarı damar açılması hastalığı dünyada ilk kez Pakistan’da ardından Hindistan’da tespit edilmiştir. Türkiye’de 2000’li yıllarda bu hastalığın varlığı yeni bir turunçgil viral hastalığı olarak bildirilmiştir. Bu dönemde hastalığın ilk belirlendiği il olan Adana ilinde eradikasyon işlemi gerçekleştirilerek enfekteli ağaçlar kesilmiştir. Hastalığa turunçgil sarı damar açılması virüsü (CYVCV)’nün neden olduğu ve etmenin tek sarmal pozitif RNA virüsü yapısında olduğu 2012 yılında ortaya konmuştur. Amaç: CYVCV'nin yaygınlık durumunu Çukurova Bölgesinde araştırmak, yeni bulaşık alanları saptamak ve izolatlar arasındaki farklılığı moleküler bazda belirlemek amacıyla bu çalışma yürütülmüştür. Materyal ve Yöntem: Sörvey çalışmaları 2020- 2024 yılları arasında Hatay, Adana ve Mersin illerini kapsayacak şekilde güdümlü sörvey çalışması olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma başta limon olmak üzere portakal, altıntop ve turunç tür ve çeşitlerini kapsamıştır. Toplamda 150 turunçgil parseli ve 10 farklı fidan üretim alanında CYVCV’nin varlığına bakılmış ve 100 farklı örnek RT-PCR yöntemiyle incelenmiştir. Örneklerin toplanması etmenin yapraklarda oluşturduğu sarı renkli damar açılması ve yaprak deformasyonları simptomları göz önüne alınarak yapılmıştır. Alınan örneklerden total nükleik asit ekstraksiyonu CTAB tampon çözeltisi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen baz dizilimleri, NCBI veri tabanında ‘’ ‘‘BLAST’’ metoduyla seçilen kayıtlı CYVCV’leri ile karşılaştırılmıştır. Bulgular ve Sonuç: Toplamda 35 örneğin CYVCV ile bulaşık olduğu RT-PCR analizleri sonucunda %1’lik agar jelde oluşturduğu 479 nt baz seviyesindeki bantların varlığı ile belirlenmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda hastalık etmeninin bölgede henüz fazla yaygın olmadığı ortaya konmuştur. Çalışmada ayrıca 20 farklı üretim alanlarından ve farklı konukçulardan alınan örneklerin manto protein bölgesinin sekans analizleri gerçekleştirilmiş ve karakterize edilmiştir. Elde edilen sekans analizleri birbirleriyle ve NCBI gen bankasında kayıtlı CYVCV’leri ile yapılan karşılaştırmalar sonucunda izolatlar arasında oldukça düşük farlılıklar bulunduğu (%97.1-99.8) belirlenmiştir. Oluşturulan ağaçta tüm izolatlar aynı bölmede yer almışlardır.
Anahtar kelimeler: CYVCV, Citrus, Türkiye, Turunçgil, RT-PCR.