Akademik Veri Yönetim Sistemi
13. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi , Hatay, Türkiye, 3 - 06 Eylül 2020
Bu araştırmada
değerler, post modern bilişsel davranışçı yaklaşımlardan biri olarak kabul
edilen Kabul ve Kararlılık Terapisi açısından ele alınmıştır. Kabul ve
Kararlılık Terapisinde en genel anlamda bireylerin değer odaklı, zengin, dolu
ve anlamlı bir hayat yaşamaları hedeflenir (Harris, 2018). Üniversite
öğrencileriyle yapılan değer odaklı uygulamaların onların daha anlamlı bir
yaşam sürmelerini desteklemesi beklenmiştir. Alan yazın incelendiğinde konu ile
ilgili çalışmaların oldukça sınırlı olduğu dikkat çekicidir. Bu araştırmanın
amacı, değer temelli grupla psikolojik danışma uygulamalarının psikolojik
danışman adaylarının sahip oldukları değerler üzerindeki etkisinin
incelenmesidir.
Araştırma, ön
test- son test kontrol gruplu deneysel modelde tasarlanmıştır. Araştırmanın
çalışma grubu 2018-2019 Bahar Döneminde Grupla Psikolojik Danışma Uygulamaları
dersini alan, 34 psikolojik danışman adayından oluşmaktadır. Deney grubu ve
kontrol grubunda eşit sayıda öğrenci bulunmaktadır (17 deney, 17 kontrol). Psikolojik
danışman adaylarının grupla psikolojik danışma uygulamaları öncesi ve
sonrasında değer verme ölçeğinden aldıkları puanlar arasındaki farklılaşmalar
incelenmiştir. Araştırma sürecinde psikolojik danışman adaylarının sahip
oldukları değerleri ve bu değerlerle uyumlu bir yaşam sürüp sürmediklerini
belirlemek amacıyla Smout, Davies, Burns ve Christie (2014) tarafından
geliştirilen Aydın ve Aydın (2017) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Değer Verme
Ölçeği kullanılmıştır. Bu ölçeğin “İlerleme” ve “Tıkanma” olmak üzere iki alt
boyutu bulunmaktadır. İlerleme alt boyutu, değerler doğrultusunda yaşamaya
ilişkin maddeleri; tıkanma alt boyutu ise değerlerden uzak yaşamayla ilgili
maddeleri içermektedir. Aydın ve Aydın (2017) tarafından, yapılan analizler
sonucunda, ölçeğin Cronbach Alpha
katsayısı .78 bulunmuştur ve ölçeğin iki faktörlü bir yapı gösterdiği
doğrulanmıştır (χ2/df=1.32; RMSEA=.041; GFI=.96; CFI=.98; NNFI=.98). Araştırma kapsamında deney ve kontrol grubuna
ait ön test ve son testler arasındaki farklılaşmalar bağımlı gruplar t testi
ile hesaplanmıştır. Veri setinin normallik varsayımlarını karşıladığı
görülmüştür. Elde edilen sonuçların anlamlılığı .05 düzeyinde sınanmıştır.
Katılımcıların tümü Psikolojik Danışma ve Rehberlik
son sınıf öğrencilerinden oluşturulmuştur.
Deney ve kontrol gruplarının Değer Verme Ölçeği ön test puanları
arasında anlamlı bir farklılaşma olmamasına dikkat edilmiştir. Deney ve kontrol
grubuna dahil edilen katılımcıların ön test ve son test puanlarına ilişkin
ölçümler grupla psikolojik danışma uygulamaları dersi öncesi ve sonrasında
alınmıştır. Kontrol grubu etkileşime dayalı bir grupla psikolojik danışma
yaşantısı geçirirken, deney grubunda grup içi etkileşimin yanı sıra değer
odaklı uygulamalara da yer verilmiştir. Değer odaklı uygulamalar arasında; Değer
Kartları, 80. Doğum Günü, Değerler Pusulası, Boğa Gözü gibi uygulamalar yer
almaktadır.
Yapılan analizler
sonucunda; deney grubunun Değer Verme Ölçeği İlerleme alt
boyutu (t
(16) = -4.28, p<.05) ile Tıkanma alt boyutu (t (16) = -2.51, p<.05) ön test ve son test sonuçları arasında
anlamlı bir farklılaşma olduğu görülmüştür. Aynı zamanda deney grubuna ilişkin
Değer Verme Ölçeği ön test ve son test toplam puanları arasında da anlamlı bir
farklılaşma görülmüştür ( t (16) = -4.63,
p<.05). Bu çalışmanın, psikolojik danışman
adaylarının değer temelli grupla psikolojik danışma oturumları sonunda sahip
oldukları değerleri fark etme ve değerleri doğrultusunda yaşama konusunda
ilerleme gösterdikleri görülmüştür. Psikolojik danışman adaylarının Değer Verme
Ölçeği son test puanlarındaki anlamlı artış, değer temelli grup çalışmalarının
üniversite öğrencileri üzerinde çalışılabilir olduğu anlamına gelmektedir.