Öğretmenlik kimliği, öğretmenlerin nasıl bir öğretim yapacağını ve
eğitim alanındaki değişikliklere karşı ne tür tutumlar takınacaklarını
belirlemesi açısından önemlidir Bu nedenle araştırmada, okulöncesi
öğretmen adaylarının öğretmenlik kimliği oluşturmalarında rol oynayan
etkenleri ve öğretmen adaylarının bu etkenleri nasıl yorumladıklarını
belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu araştırma, 2009-2010 eğitim öğretim
yılında yapılmış nitel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu
Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Okulöncesi Öğretmenliği
Anabilim Dalı’nda okuyan 65 son sınıf öğrencisi ile 2009 yılında aynı
bölümden mezun olup, Adana ve çevre illerde henüz göreve başlamış
olan 25 öğretmen olmak üzere toplam 90 katılımcı oluşturmaktadır.
Veriler, araştırmacılar tarafından oluşturulan Öğretmenlik Kimliğini
Oluşturan Etkenleri Belirleme Anketi (ÖKEB) ile toplanmıştır. Bu anket
iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde kişisel bilgilere ilişkin
maddeler, ikinci bölümde ise öğretmenlik kimliğinin oluşmasında rol
oynayan etkenlere ilişkin maddeler yer almaktadır. Öğretmen
adaylarının bu maddelere katılma düzeyleri, beşli likert şeklinde
(tamamen katılıyorum=5, hiç katılmıyorum=1) düzenlenmiştir. Veriler
betimsel veri analizi yöntemi ile analiz edilmiş, açık uçlu sorulara
verilen cevaplar ise içerik analizi uygulanarak kodlanmış ve kategorize
edilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının öğretmenlik
kimliğinin gelişiminde etkili olduğunu düşündükleri etkenlerin kişilik
özellikleri, öğretme isteği, üniversitede alınan eğitim, çevre ve stajın
olduğu belirlenmiştir. Araştırmdan elde edilen bir diğer sonuç ise
öğretmen adaylarının kendilerini üniversite üçüncü sınıftan itibaren
öğretmen gibi hissettikleridir.
The teacher identity is important in terms of determination of the
type of teaching that the teachers will use and their probable attitudes
towards changes in the field of education. Therefore, in this study, it
was aimed to determine the factors which have roles in pre-school
preservice teachers’ formation of teacher identity and how preservice
teachers comment on these factors. This research is a qualitative study,
carried out in the 2009-2010 academic year. The sample of the research
consisted of 90 participants, 65 of which were senior students studying
at Çukurova University, Faculty of Education Pre-school Teaching
Department and 25 of which were teachers who graduated from the
same department in 2009 and who just started teaching in Adana and
in surrounding cities. The data was collected through the Survey of
Determining the Factors which form the Teacher Identity (SDTI) that
was developed by the researchers. This survey consists of two parts.
There were items about personal information in the first part and there
were items about the factors which are effective in the formation of
teacher identity in the second part. The levels of preservice teachers’
agreeing with these items were designed in the five-point Likert scale (I
completely agree=5, I don’t agree at all=1). The data was analyzed by
descriptive data analysis method, the answers which were given to the
open-ended questions were coded by content analysis and then, they
were categorized. The results of the research showed that the factors
which are effective in the formation of teacher identity were personality
traits, willingness to teach, the education which were received at
university, social environment and the teaching practice. Another result
of the research revealed that the preservice teachers feel themselves as
teachers beginning from the third grade.