Sürdürülebilir kalkınma hedefine ulaşma sürecinde, ülkelerin kendi konjonktürlerine dayalı olarak yatırım odaklı sektörlere entegre edeceği çevre tabanlı enstrümanlar kilit önem taşımaktadır. Yatırım odaklı sektörler arasında yer alan ulaşım gerek faaliyet, gerek alan kullanımı olarak ele alındığında, diğer sektörlerin işleyişi ve verimliliği üzerinde önemli bir etki oluşturduğu görülmektedir. Bu nedenle, ulaşım sektörüne yönelik geliştirilen farklı alanlardaki tüm çalışmalar, yerelden ülkesel boyuta uzanan perspektifte önemli konuları desteklemektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de ulaşım sektörüne Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD) uygulanmasının, planlama hiyerarşisinde politikalardan itibaren başlatılmasının gerekliliğine dikkat çekilmiştir. Bu doğrultuda, öncelikle konu özelinde yasal ve yönetsel çerçevede yer alan ilgili dokümantasyon taraması yapılarak sınırlayıcı aktörler belirlenmiştir. Ardından, mekânsal boyutu olan sektörel politikalara ve ulaşım sektörü politikalarına SÇD’nin uygulanmasına yönelik metodoloji önerisi geliştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, Türkiye için ulaşım sektörü özelinde politikalara SÇD uygulanmasına amacıyla kapsam değerlendirmesi yapılarak, sektörel perspektifte etkin işleyiş hedefine yönelik öneriler geliştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Çevresel Değerlendirme, Karar Verme Süreci, Ulaşım Politikaları, Ulaşım Sektörü JEL Sınıflandırması: D78, G18, L91
Environment-based instruments, which countries will integrate into investment-oriented sectors according to their own conjunctures, are of great importance in the process of achieving the sustainable development goal. Transportation, which is among the investment-oriented sectors, has a significant impact on the functioning and efficiency of other sectors, both as an activity and as a land use. For this reason, all studies with different scopes for the transportation sector support important issues from a local to national perspective. In this study, it is stated that the Strategic Environmental Assessment (SEA) should be implemented, including policies, in the transportation sector planning hierarchy in Turkey. For this purpose, first of all, the legal and administrative documentation on the subject was searched. Then, the limiting actors were determined. Then, a methodology proposal was developed for the application of SEA to all sectoral policies with a spatial dimension, as well as to transport sector policies. As a conclusion of the study, a general assessment has been made for the implementation of SEA in the transport sector for Turkey and recommendations aimed at effective functioning in the sectoral perspective have been developed. Key Words: Environmental Assessment, Decision Making Process, Transportation Policies, Transportation Sector JEL Classification: D78, G18, L91
