ÇOCUK-EBEVEYN İLİŞKİ TERAPİSİ EĞİTİMİNE KATILAN BOŞANMIŞ ANNELERİN EĞİTİME İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ


Bulut Ateş F., Akbaş T.

Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.30, sa.2, ss.47-61, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Bu araştırmanın amacı, çocuk-ebeveyn ilişki terapisi eğitimine katılan boşanmış annelerin, eğitim süreci sonunda elde ettikleri kazanımlara ilişkin görüşlerini incelemektir. Araştırmanın deney ve kontrol gruplarına toplam 19 boşanmış anne atanmıştır. Annelere okul öncesi eğitim kurumları aracılığıyla ulaşılmıştır. Deney grubunda yer alan 9 anne ile 10 haftalık çocuk ebeveyn ilişki terapisi oturumları Çukurova Üniversitesi psikolojik danışma biriminde yürütülmüştür. Deneysel çalışma sonrası katılımcı anneler ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Deney grubunda yer alan annelerin eğitim çalışmasından elde ettikleri kazanımlara ilişkin görüşlerine yapılan içerik analizi sonucuna göre üç ana tema belirlenmiştir. Bunlar anne açısından, çocuk açısından ve anne-çocuk ilişkisi açısından kazanımlardır. Anne açısından kazanımlar incelendiğinde; bu ana tema altında annelik rolüne ilişkin kazanımlar, oyunda değişim ve bireysel kazanım olmak üzere üç alt tema ortaya çıkmıştır. Annelik rolüne ilişkin kazanımlar alt teması altında agresyonda azalma, anlayış ve kabulde artış, hatayı telafi etme, duyguları yansıtma, sınır koyma-seçenek sunma, annelik tutumuna ilişkin öz farkındalık, çabayı destekleme kavramları yer almaktadır. Oyunda değişim alt teması altında ise daha az sıkılma, daha fazla birlikte oyun, daha az müdahale kavramları yer almaktadır. Bireysek kazanım alt temasında ise kişisel paylaşım ve yalnız değilim kavramları yer almaktadır.Çocuk açısından kazanımlar ana teması incelendiğinde; davranışsal kazanım ve oyunda değişim alt temaları dikkati çekmektedir. Davranışsal kazanım alt teması altında agresyonda azalma, inatçılıkta azalma, sosyal ilişkilerde artan uyum ve anneyi model alma kavramları yer almaktadır. Oyunda değişim alt teması altında ise; mutlu, istekli, sakin ve tatmin olmuş kavramları yer almaktadır. Anne-çocuk ilişkisi açısından kazanımlar ana teması altında yakınlık ve disiplin alt temaları bulunmaktadır. Yakınlık alt teması altında daha yakın/sıcak ilişki, dokunsal temasta artış ve kaliteli zaman geçirmede artış olmak üzere üç kavram bulunmaktadır. Disiplin alt temasında ise; çatışmanın azalması ve sorun çözmede işbirliği kavramları yer almaktadır.