Zengin protein, karbonhidrat, mineral ve vitamin içeriği ile insan beslenmesi açısından son derece
sağlıklı olan karabuğday (
Fagopyrum esculentum) bitkisi aynı zamanda hastalık oluşma riskini azaltan
gıdalar (fonksiyonel gıdalar) arasında yer alıp özellikle çölyak hastaları tarafından kullanılmaktadır.
Karabuğday bitkisinin gelişimini sağlayabilmesi için gelişmiş bir kök sistemine ihtiyacı vardır. Literatürde kök
morfolojik özelliklerine ilişkin çok az çalışma olduğu belirlenmiştir. Bu bağlamda çalışmanın amacı; iki farklı
karabuğday çeşidinde, organik ve inorganik gübre uygulamalarının bazı bitki kök parametreleri (uzunluk,
alan, hacim ve çap) üzerine etkisini araştırmaktır. Deneme Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Tarla
Bitkileri Bölümü Araştırma ve Uygulama Alanında 2019 yılında, bölünmüş parseller deneme desenine
göre kurulmuştur. Denemede tescilli Aktaş ve Güneş karabuğday çeşitleri kullanılmıştır. Çalışmada 5
gübreleme uygulaması (Kontrol, Üre, Solucan gübresi, Tavuk gübresi, Sığır gübresi) uygulanmıştır.
Karabuğday ekimi Nisan 2019’da yapılmış, Temmuz 2019’da da hasat edilmiştir. Hasat ile birlikte birim m2
alanda bitki kökleri örneklenip yıkandıktan sonra laboratuvarda WinRhizo programı yardımı ile bitki
kök morfolojik özellikleri belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre, kök uzunluğu bakımından gübre
uygulamalarının arasında istatistiksel olarak önemli bir farklılık saptanmıştır. Kök uzunluğu bakımından
en iyi uygulama tavuk gübresi (39.7 km.da-1
) olurken onu üre (27.8 km.da-1
) izlemiştir. Kök alanı ve
kök hacmi parametreleri yönünden farklı çeşitler ve farklı gübreler arasında ayrıca istatistiksel önemlilik
belirlenmiştir. Aktaş karabuğday çeşidinde Güneş çeşidine göre kök gelişiminin arttığı saptanmıştır.
Gübre uygulamalarından ise tavuk gübresi ve üre gübre uygulamaları kontrole göre kök gelişimini daha
iyi arttırmıştır
The buckwheat (
Fagopyrum esculentum) is very healthy for human nutrition with its rich protein,
carbohydrate, mineral and vitamin content. It is also among the functional foods that reduce the risk of
disease especially used by celiac patients. The buckwheat plant needs an advanced root system for its
healthy growth. It has been found that there is a very few studies in the literature on root morphological
characteristics of buckwheat plant. The aim of study is to investigate the effect of organic and inorganic
fertilizer applications on two different buckwheat varieties some plant root parameters (length, area volume and diameter). The experiment was established as randomize design in split-plots in 2019 in
Cukurova University, Department of Field Crops Research and Application. Aktaş and Güneş buckwheat
varieties were used in the experiment. Five different fertilizers (Control, Urea, Worm-manure, Chicken-
manure, Cattle-manure) were used. Buckwheat cultivar were cultivated in April 2019 and harvested
in July 2019. After harvesting, the roots were sampled, washed and the morphological characteristics
were determined by WinRhizo program. In terms of root length, statistically a significant difference
was found between the fertilizer treatments. In terms of root length, the best practice was chicken-
manure (39.7 km.da -1
), followed by mineral urea (27.8 km.da-1
). Statistically significant differences were
determined between different buckwheat varieties and different fertilizers in terms of root area and root
volume parameters. Aktaş cultivar increased the root growth better than that of Güneş cultivar. Among
the fertilizer applications, chicken-manure and urea fertilizer applications increased root growth better
than control treatment.
