6. INTERNATIONAL FOOD, AGRICULTURE AND VETERINARY SCIENCES CONGRESS September 22-23, 2023, Ganja / Azerbaijan Azerbaijan State Agricultural University, Ganca, Azerbaycan, 22 - 23 Eylül 2023
Avian coronavirüsleri (Avian CoV), temel olarak kanatlı hayvanları enfekte eden büyük bir virüs
grubudur. Bu virüsler, insan ve diğer hayvan coronavirüslerini de içeren geniş Coronaviridae ailesinin
bir parçasıdır. Taksonomik olarak Coronaviridae ailesinin üyesi olan Coronavirüsler,
orthocoronaviridae alt ailesinin alphacoronavirüs, betacoronavirüs, deltacoronavirüs ve
gammacoronavirüs olmak üzere dört türü içerinde yer almaktadırlar. Tüm kanatlı hayvan
coronavirüsleri ise deltacoronavirüs ve gammacoronavirüs türleri içerisinde sınıflandırılır.
Gammacoronavirüsler içerisinde başlıca olarak Avian Infectious Bronchitis Virüs (IBV) bulunur ve
tavuskuşları, sülünler, hindi, kaz, ördek ve güvercinler gibi kanatlı hayvanları etkileyen diğer
coronavirüsleri de taksonomik olarak içeriende barındırır. Yabani kanatlı hayvan türleri, birçok zoonotik
patojenin doğal kaynağı olarak rezervuar görevi görebilirler ve bu nedenle insan ve diğer hayvanların
sağlığı üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilirler. Ayrıca, evcil hayvanlar için potansiyel tehlikeli
patojenlerin kaynağı olabilirler ve bu tür enfeksiyonların sosyo-ekonomik sonuçları olabilir. Bu nedenle
yıllar boyunca yabani kanatlı hayvanlar epidemiyolojik gözlem altında tutulmuştur.
Gammacoronavirüsler, kümes hayvanlarından yabani kanatlı hayvanlara ve yabani kanatlı hayvanlardan
kümes hayvanlarına bulaşabilirler ve uzun mesafelere uçma yetenekleri nedeniyle göçmen yabani
kanatlı hayvanlar coronavirüsleri bir kıtadan diğerine yayabilirler. Yabani kanatlı hayvan
coronavirüslerinin ekolojisinin viral tür düzeyinde anlaşılması zor olabilir çünkü gen dizileme
çalışmalarının sınırlılıkları ve hem gama- hem de deltacoronavirüslerin tür tanımlarının doğal nedenli
zorlukları bulunmaktadır. Bununla birlikte, çoğu gama- ve deltacoronavirüs türünün birden fazla konaktürünü enfekte edebileceği bilinmektedir ve farklı araştırıcılar tarafından rapor edilmiştir. Bu derleme
kanatlı hayvanların coronavirüs enfeksiyonları hakkında güncel bilgiler vermeyi hedeflemektedir.
Anahtar Kelimeler: Avian Coronaviruses, Deltacoronaviruses, Gammacoronaviruses, IBV, Kuşlar,
Yumurta.
Avian coronaviruses (Avian CoV) are a large group of viruses primarily infecting poultry. These viruses
are part of the extensive Coronaviridae family, which also includes human and other animal
coronaviruses. Taxonomically, within the Coronaviridae family, coronaviruses are classified into
orthocoronavirinae subfamily. and 4 genera as; alphacoronavirus, betacoronavirus, deltacoronavirus,
and gammacoronavirus. All avian coronaviruses are classified at the orthocoronaviridae subfamiliy and
deltacoronavirus and gammacoronavirus genera. The gammacoronavirus category primarily includes
the Avian Infectious Bronchitis Virus (IBV) and hosts other coronaviruses that affect other wild and
domesticated birds like peacocks, quails, turkeys, geese, ducks, and pigeons. Wild bird species can serve
as a reservoir for many zoonotic pathogens, thus having a significant impact on the health of humans
and other animals. Additionally, they can be a potential source of dangerous pathogens for domesticated
animals, leading to socio-economic consequences. As a result, wild birds have been under
epidemiological observation for many years. Gammacoronaviruses can spread from poultry to wild birds
and vice versa, and migratory wild birds with their long-distance flying abilities can carry coronaviruses
from one continent to another. Understanding the ecology of wild bird coronaviruses at the level of viral
species can be challenging due to limitations in genetic sequencing studies and the inherent difficulties
in defining species for both gamma and deltacoronaviruses. However, it is known and has been reported
by various researchers that most gamma- and deltacoronavirus species can infect multiple host species.
This review aims to provide current information about coronavirus infections in poultry.
Keywords: Avian Coronaviruses, Birds, Deltacoronaviruses, Gammacoronaviruses, IBV, Eggs.