Türkiyede Sosyal Harcamaların Finansmanında Yeni Bir Finansal Araç Önerisi: Sosyal Etkili Tahvil

Creative Commons License

YAKAR S., KANDIR S. Y.

Bankacılar Dergisi, sa.97, ss.15-36, 2016 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2016
  • Dergi Adı: Bankacılar Dergisi
  • Sayfa Sayıları: ss.15-36
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Toplumun sosyal ihtiyaçlarındaki artış, sosyal nitelikli kamu hizmetlerine olan talebin de artmasına neden olmaktadır. Artan sosyal nitelikli kamu hizmet talebinin devlet tarafından karşılanması kamu harcamalarında ciddi artışlara yol açmakta ve bütçe açıklarının oluşmasına yol açmaktadır. Dolayısıyla toplumun sosyal nitelikli kamu hizmetlerine ihtiyacı ile özel sektör arasında köprü niteliğinde olan sosyal etkili yatırımlar kamu hizmetlerinin finansmanı için kullanılan yeni bir yöntem olarak dikkati çekmektedir. Sosyal etkili yatırımların finansman ihtiyaçları borçlanma yoluyla karşılandığı takdirde sosyal etkili tahvil kavramı gündeme gelmektedir. Sosyal etkili tahvil, ilk kez 2010 yılında İngiltere’de uygulanmaya başlanmış daha sonra Amerika Birleşik Devletleri ve diğer gelişmiş ülkeler tarafından da kullanılmaya başlanmıştır. Sosyal etkili tahvillere olan ilginin en önemli sebebi gelecekte sosyal nitelikli kamu hizmetlerinin finansmanın önemli bir problem haline geleceğinin düşünülmesidir. Sosyal etkili yatırım ve sosyal etkili tahvil uygulamaları, kamu kaynaklarının etkin bir şekilde kullanımı ve kamunun sosyal nitelikli hizmet açığının kapatılmasına yardımcı olabilmektedir. Türkiye’de de son dönemde kamu sosyal harcamalarında artış görülmektedir. Sosyal harcamaların artmasıyla birlikte, bu harcamaların finansmanı da giderek daha önemli hale gelmektedir. Bu çerçevede, sosyal harcamaların finansmanı için sosyal etkili tahvilin kullanılması değerlendirilebilir. Dolayısıyla, ülkemizde sosyal etkili tahvilin uygulanabilmesi için mevzuatta gerekli düzenlemelerin yapılması ve bir takım teşvik yöntemlerinin geliştirilmesi gerekmektedir. 

The increase in the social needs of the society leads to an increase in the demand for public services that have social characteristics. The fact that increasing demand for public services that have social characteristics are met by the government leads to significant increases in public expenditures and budget deficits. Thus, by generating a bridge between social needs of the society for public services and private sector, social impact investments emerge as a new tool for financing public services. If social impact investments are financed by debt funds, social impact bonds may appear as a proper financial instrument. Social impact bonds had first been used in UK in 2010. Afterwards, social impact bonds have been issued in the USA and the other developed countries. The most prominent motivating factor behind social impact bonds is that financing social needs of the society for public services are considered to be a significant problem in the future. Social impact investments and social impact bonds would help maintaining effective usage of public sources and closing the deficit of public services that have social characteristics. Recently, public social expenditures of Turkey also seem to increase. As social expenditures increase, financing these expenditures also become more important. In this manner, social impact bonds would be used in financing social expenditures. Thus, legal modifications and incentive tools are required to have social impact bonds issued in Turkey.