TÜRKİYE’DE CİNSİYETE DUYARLI BÜTÇELEME YAKLAŞIMI

Creative Commons License

Güneş İ., Çınar İ.

EUROASIA CONGRESS ON SCIENTIFIC RESEARCHES AND RECENT TRENDS-VII December 7-8, 2020 / Baku, AZERBAIJAN, Baku, Azerbaycan, 6 - 09 Aralık 2020, cilt.2, ss.450-455

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 2
  • Basıldığı Şehir: Baku
  • Basıldığı Ülke: Azerbaycan
  • Sayfa Sayıları: ss.450-455
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sosyal yaşamda kadın ve erkeğin birçok farklı rolü ve görevi vardır. Ancak geleneksel toplum yapılarında erkeğe daha çok önem verilirken kadınlar ayrımcı uygulamalar ve politikalara maruz kalmaktadır. Bu durum cinsiyet eşitsizliği olgusunu ortaya çıkarmaktadır. Bu neden temelinde cinsiyete duyarlı bütçeleme birçok ülke tarafından uygulanmaya başlamış ve kadının iktisadi karar alma ve bütçeleme sürecine girmesi desteklenmiştir.

Cinsiyete dayalı bütçeleme, kadınların toplumdaki konumlarının yükseltilmesine yönelik amaçlar içeren bir bütçe uygulamasıdır. Devletler, kadın ve erkek arasındaki ayrımcılığın azaltılmasını bütçe yoluyla gerçekleştirmek istemektedir. Bu nedenle bütçeyi ve diğer mali araçları kullanarak kadının toplumdaki rolünün artmasını ve cinsiyet ayrımcılığı içeren suistimallerin engellenmesini amaçlamaktadır.

Türkiye’de cinsiyete dayalı bütçeleme çalışmalarının kökeni 1980’li yıllara dayanmaktadır. Bu tarihten itibaren kadınsal faaliyetleri destekleyecek çeşitli kurullar oluşturulmuştur. 2008-2012 yılları arasında cinsiyete dayalı bütçelemenin uygulanması için çeşitli fikirler ortaya atılmış ve bilinçlendirilme çalışmalarına başlanmıştır. Cinsiyete duyarlı bütçeleme uygulaması ile vergiler ve kamu harcamaları kullanılarak kamusal varlık ve kaynakların eşitlik temelinde dağıtılması amacı gözetilmiştir. Bu bildiride, cinsiyete duyarlı bütçeleme kavramının Türkiye’deki gelişimi ve bu bütçenin ülkedeki seyrine değinilecek; bütçelemenin kadınlar ve cinsiyet eşitliği üzerindeki etkileri değerlendirilecektir.

Men and women have many different roles and duties in social life. However, women are exposed to discriminatory practices and policies in traditional social structures, while men are more important. This situation reveals the phenomenon of gender inequality. On the basis of this reason, gender-budgeting has started to be implemented by many countries and women's participation in economic decision-making and budgeting was supported.

Gender-budgeting is a budget application that includes aims to increase the position of women in society. States want to reduce discrimination between men and women through the budget. For this reason, it aims to increase the role of women in society by using the budget and other financial tools and to prevent abuses involving sex discrimination.

The origin of gender-budgeting in Turkey dates back to the 1980s. Since this date, various commissions have been established to support women's activities. Between 2008 and 2012, various ideas were put forward for the implementation of gender-budgeting and awareness-raising efforts were started. With the implementation of gender-budgeting, the aim is to distribute public  resources on an equitable basis by using taxes and public expenditures. In this paper, the development of the concept of gender-budgeting in Turkey and their perspectives on this budget will be discussed; the effects of budgeting on women and gender equality will be evaluated.