Çalışmanın amacı, kendine uyuşur ‘Saurani’, yarı uyuşur ‘Sarı ulak’ ve kendine uyuşmaz ‘Kilis yağlık’ zeytin çeşitlerinde eşeysel uyuşmazlık belirtilerinin ve zamanının belirlenmesi ayrıca iki farklı tozlama çalışmaları olan ‘emaskülasyon sonrasında kendileme’ ve ‘kese sallama yöntemi ile kendileme’ uygulayarak kullanılabilecek tozlama yöntemlerinin karşılaştırılması planlanmıştır. Çalışma sonucunda, kendine uyuşmaz ‘Kilis yağlık’ ve yarı uyuşur ‘Sarı ulak’ çeşitlerinde uyuşmazlık belirtilerinin özellikle tozlamadan sonraki 36. saatte görülmeye başladığı, kendine uyuşur ‘Saurani’de ise 36. saatte çiçek tozu çim borularının tohum taslağına ulaştığı tespit edilmiştir. Yapılan farklı tozlama uygulamaları açısından ise uyuşmazlığın başlangıç zamanının belirlenmesi amacı ile yapılacak hassas çalışmalarda emaskülasyon sonrasında tozlama işleminin kullanılması şart iken, sadece durum belirlemesi üzerine yapılacak çalışmalarda kese sallama yönteminin yeterli olacağı kanısına varılmıştır.
In this study, it was planned to determine the symptoms and timing of sexual incompatibility in self-compatible 'Saurani', semi-incompatible 'Sarı ulak' and self-incompatible 'Kilis yağlık' olive cultivars and to compare the pollination methods that can be used by applying two different pollination studies, 'selfing after emasculation' and 'selfing with bag shaking method'. As a result of the study, it was determined that incompatibility symptoms started to appear especially at the 36th hour after pollination in the self-incompatible ‘Kilis yağlık’ and semi- incompatible ‘Sarı ulak’ varieties, while in the self-compatible ‘Saurani’, pollen tubes reached the ovule at the 36th hour. Regarding the different pollination practices, it was concluded that pollination after emasculation should be used in sensitive studies to determine the onset time of incompatibility, whereas the bag shaking method would be sufficient for studies to determine only the status.
