Çocuk Kitaplarının Kültürel Aktarım Açısından İncelenmesi


Karakoç Öztürk B., Destegüloğlu B.

Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.20, sa.2, ss.214-235, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

Araştırmanın amacı seçilen çocuk kitaplarındaki karakterlerin özelinde veya çevresinde gerçekleşen kültürel aktarıma ilişkin görünümleri saptamaktır. Araştırma durum çalışması olarak kurgulanmıştır. Uzman görüşü alınarak 5 farklı yazarın 5 kitabı incelenecek dokümanlar olarak belirlenmiştir. Belirlenen kitaplarda yer alan kültürel ögelerin tespit edilmesinde “Metinlere Yansıyan Kültürel Ögeler ve Alt Ögeler” başlıklı sınıflama kullanılmıştır. Bu sınıflamada yedi ana başlık altında kültürel ögelere ve her bir kültürel ögeye yönelik alt başlıklara yer verilmiştir. Belirlenen kültürel ögeler; günlük yaşam, kişiler arası ilişkiler, değerler ve eğitim, edebiyat, sanat ve müzik, gelenekler ve folklor, sosyal yaşam, coğrafya ve mekândır. Sonuçta kültürel ögeler arasında günlük yaşamın ve yiyecek-içecek, yemek zamanları, sofra adabı, karşılıklı konuşmalarda kullanılan sözler ve kalıpların çocuk kitaplarında daha fazla yer aldığı görülmüştür. Bunun yanı sıra edebiyat, sanat ve müzik kültürel ögelerinin ise çocuk kitaplarında geçiş sıklığının oldukça az olduğu saptanmıştır. Son olarak kültürel ögeler arasında günlük yaşamın diğer ögelere oranla çocuk kitaplarında daha fazla yer aldığı tespit edilmiştir.