Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, cilt.25, sa.1, ss.171-186, 2025 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada, 8 farklı doğal taş işleme tesisinde yer alan makinelerin eşdeğer gürültü seviyeleri belirlenmiştir. Gürültü ölçüm sonuçlarına göre gürültü seviyesi en yüksek olan makinelerin A tesisinde kafa kesme, B tesisinde trimming; C, E, F ve H tesislerinde S/T; D ve G tesislerinde köprü kesme makinelerinin olduğu tespit edilmiştir. Doğal taş işleme tesislerinde birden fazla makine bir arada çalıştığından dolayı tesislerin bileşke gürültü değerleri hesaplanmıştır. En yüksek bileşke gürültü değeri A tesisinde 109,3 dBA olarak tespit edilmiştir. Tesislerde çalışanların 8 saatlik bir iş günü için maruz kaldıkları gürültü seviyeleri (LEX,8h) hesaplanmış ve gürültü yönetmeliğine göre değerlendirilmiştir. Tüm tesislerde çalışanların maruz kaldıkları gürültü değerlerinin sınır değeri (LEX,8h=87 dBA) aştığı tespit edilmiştir. Ayrıca, tesisler arasında benzer görev yapan makinelerin gürültü seviyeleri arasındaki farklılıklar belirlenmeye çalışılmıştır. Bu esasla makinelerin ortalama eşdeğer gürültü seviyeleri ile kestikleri doğal taşların shore sertlik değerleri ilişkilendirilmiştir. Çoklu ebatlama makinelerinde R2=%99’luk, trimming makinelerinde R2=%56’lık, kafa kesme makinelerinde R2=%87’lik, plaka silim makinelerinde R2=%0’lık, köprü kesme makinelerinde R2=%32’lik, katrak makinelerinde R2=%77’lik, S/T makinelerinde ise R2=%70’lik bir ilişki tespit edilmiştir. Çalışanların gürültünün zararlı etkilerinden korunmaları için çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
In this study, equivalent noise levels of the machines in 8 different natural stone processing plant were determined. Based on the noise measurement results, it was determined that the machines with the highest noise levels were head cutting machines in Plant A, trimming machines in Plant B, S/T machines in Plants C, E, F, and H, and bridge cutting machines in Plants D and G. Since multiple machines operate together in natural stone processing plants, the composite noise values of the plants have been determined. The highest composite noise value was found to be 109.3 dBA in Plant A. The noise levels (LEX,8h) that workers in the plants were exposed to during an 8hour workday were calculated and evaluated according to noise regulations. It was determined that the noise values exceeded the limit value (LEX,8h=87 dBA) for all workers in the plants. Additionally, differences in the noise levels of machines performing similar tasks between plants were tried to be determined. On this basis, the average equivalent noise levels of the machines were correlated with the shore hardness values of the natural stones they cut. A relationship with R2=%99 for multi-blade cutting machines, R2=%56 for trimming machines, R2=%87 for head cutting machines, R2=%0 for slab polishing machines, R2=%32 for bridge cutting machines, R2=%77 for gang saw machines, and R2=%70 for S/T machines was detected. Various recommendations were made to protect workers from the harmful effects of noise.