İflâsın Acentelik Sözleşmesinin Mevcudiyetine Etkisi

Creative Commons License

Doğanay M. Z.

Prof. Dr. Hasan Pulaşlı'ya Armağan, Ömer Korkut,M. Fati Cengil,Seda Baş,İdil Nur Gürbüz Gökberk,M. Zahid Doğanay, Editör, Adalet Yayınevi, Ankara, ss.1189-1216, 2023

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: Adalet Yayınevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.1189-1216
  • Editörler: Ömer Korkut,M. Fati Cengil,Seda Baş,İdil Nur Gürbüz Gökberk,M. Zahid Doğanay, Editör
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İflâs, taraflar arasındaki sözleşme ilişkisini ancak kanunda özel bir düzenleme bulunuyorsa sona erdiren bir sebep olabilir. Taraflardan birinin iflâsının sözleşme ilişkisini sona erdireceğini düzenleyen hükümlerin kimi emredici, kimi ise tamamlayıcı niteliktedir. Bazı hükümlerde ise kanun koyucu işin niteliğine işaret ederek hâkime takdir yetkisi tanımıştır. Acentelik sözleşmesi bakımından taraflardan birinin iflâsı, aksi kararlaştırılmadıkça ve işin niteliği gerektiriyorsa sözleşmenin sona ermesi sonucunu doğurmaktadır. Alman ve İsviçre hukuklarında ise yalnızca müvekkilin iflâsı hâlinde sözleşmenin kendiliğinden sona ereceği emredici şekilde düzenlenmiştir. Buna karşın karşılaştırmalı hukukta acentenin iflâsı sözleşmeyi kendiliğinden sona erdirmemekte, karşı tarafa sözleşmeyi derhâl fesih yetkisi vermektedir. Bu çalışmanın amacı, Türk hukukundaki düzenlemeler ışığında iflâsın acentelik sözleşmesini hangi hâllerde sona erdireceğinin, hangi hâllerde ise bu sözleşmenin devam edeceğinin çeşitli ihtimaller göz önünde tutularak tespit edilmesidir.

Bankruptcy can be a reason to terminate the contractual relationship between the parties only if there is a special regulation in the law. Some of the provisions regulating that the bankruptcy of one of the parties will terminate the contractual relationship are mandatory and some are complementary. In some provisions, the legislator has given discretion to the judge by pointing out the nature of the transaction. In terms of the commercial agency agreement, the bankruptcy of one of the parties results in the termination of the contract unless otherwise agreed and if the nature of the transaction requires it. In German and Swiss laws, it is regulated that the contract will automatically terminate only in case of the principal’s bankruptcy. On the other hand, in comparative law, the bankruptcy of the commercial agent does not automatically terminate the contract, but gives the other party the right to terminate the contract immediately. The aim of this study is to determine in which cases the bankruptcy will terminate the commercial agency agreement and in which cases this agreement will continue in the light of the regulations in Turkish law, considering various possibilities.