Mirza Gulâm Ahmed’in Risalet İddiasına Dönüşen Mehdîlik Anlayışı

Şık, İSMAİL; Hergüner, Esra

doi:10.18403/emakalat.1550421

Mirza Gulâm Ahmed’in Risalet İddiasına Dönüşen Mehdîlik Anlayışı

Şık İ., Hergüner E.

EMakalat Mezhep Araştırmaları Dergisi, cilt.17, sa.2, ss.824-855, 2024 (Hakemli Dergi)

Yayın Türü: Makale / Tam Makale
Cilt numarası: 17 Sayı: 2
Basım Tarihi: 2024
Doi Numarası: 10.18403/emakalat.1550421
Dergi Adı: EMakalat Mezhep Araştırmaları Dergisi
Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
Sayfa Sayıları: ss.824-855
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Beklenen kurtarıcı inancına neredeyse her toplumda rastlanılmaktadır. İlahi dinler açısından ahir zamanda gelmesi beklenen kurtarıcı, dünyada adaleti ve düzeni sağlamasının yanı sıra toplu- mun ıslahını gerçekleştirecektir. Kur- tarıcı beklentisi İslam düşüncesinde de karşımıza çıkar. İslam düşünce- sinde yaygın olan görüşlerin kahir ek- seriyetine göre tek bir kurtarıcı beklen- tisinden değil Hz. Îsâ ve Mehdî olmak üzere iki kurtarıcı beklentisinden bah- setmemiz mümkündür. Bu iki kurta- rıcı ahir zamanda kıyametin alameti olarak gelecek, dünyadaki kaosu yok edip İslam dininin yükselmesini sağla- yacaklardır. Bu beklenti aynı zamanda irçok Mehdîlik iddiasının ortaya çık- masına yol açmıştır. Mehdîlik iddia- sında bulunan isimlerden biri de XIX. yy’da İngiliz müstemlekesi olan Hin- distan’da yaşayan Mirza Gulâm Ah- med (ö. 1908) ’tir. İlk olarak müceddid- lik sonrasında Mehdîlik/Mesihlik iddi- asında bulunan Mirza Gulâm Ahmed, nübüvvetle şereflendirildiğini de ileri sürmüştür. Zira ona göre nübüvvet kurumu devam etmektedir. Çalışma- mızda Mirza Gulâm Ahmed’in hayatı hakkında bilgi verilmekte, onun mehdîlik iddiasında bulunması ve mehdîliğini meşrulaştırmak için öne sürdüğü fikirleri, peygamberlik söy- lemi ve dayanakları kronolojik olarak incelenmektedir. Mehdîlik iddiasını daha da ileri götürerek vahiy aldığını da dile getiren Mirza Gulâm Ahmed’in nübüvvet söylemi ve nebîlik iddiasını bürûz, peygamberin zıllî/gölgesi gibi farklı kavramlarla açıklaması İslam düşüncesindeki nübüvvet anlayışı doğrultusunda eleştirilmiştir. Çalış- mamızda araştırma ve etik yayın ilke- lerine uyulmuş, literatür taraması, karşılaştırma ve yorumlama yöntem- leri kullanılmıştır.