KUTADGU BİLİG’DE “ERÜR” VE “TURUR” KULLANIMI ÜZERİNE


Creative Commons License

Çubukcu M.

Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, cilt.7, sa.4, ss.1130-1154, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

Çeşitli kaynaklarda "copula, predikat, ek eylem, ek fiil, koşaç, bildirme kipi, cevheri fiil, yardımcı fiil, isim fiil, salt fiil ( verbe absolu), verbe substantif" olarak adlandırılan, "er-" ve "tur-" ek fiillerinin kullanımı bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. İsimden yüklem yapan bu ek fiillerin, çalışmada yalnızca geniş zaman 3. tekil kişi çekimleri ele alınmıştır. Kutadgu Bilig'in beyitlerinin tamamı "erür" ve "turur" ile “ol” ve “ermez” kullanımı bakımından incelenmiş, ilgili yapılar beyitlerde kullanıldığı kelimelerle birlikte ele alınmış, beyit numaraları da verilerek Türkiye Türkçesine aktarımlarıyla sunulmuştur. Çalışmanın amacı "erür" ve "turur" yapılarının hangi durumlarda kullanıldığının tespit edilmesi ve aralarında var olması muhtemel sayılan farkların tespit edilmesidir. Bunun için Türkçe isim, alıntı isim, sıfat, zamir, zarf, edat, isim çekim ekleri, fiil çekim ekleri, yapım ekleri ve fiilimsiler ile birlikte kullanılan "erür" ve "turur"un genel olarak oranları da verilerek ilgili yapıların kullanımına dair bir yorum yapma imkânı doğmuştur. Kutadgu Bilig’de turur kullanımının çokluğu esere özgü müdür döneme özgü müdür araştırmasına ihtiyaç vardır. Kutadgu Bilig’deki turur bildiricileri tur- fiilindeki gramerleşme öncesi süreklilik anlamı ile genel geçerliği ifade edecek nitelikte kullanımları işaret eder durumdadır. erür bildiricilerinde er- fiilinin “mevcut olmak, olmak” anlamlarının izi görülür.

The use of the verbs "er-" and "tur-", which are called copula, predikat, additional verb, additional verb, copula, declarative mood, ore verb, auxiliary verb, noun verb, pure verb (verbe absolu), verbe substantif in various sources. forms the subject of this study. In the study, only the 3rd person singular conjugations of these additional verbs that make a predicate from the noun and form compound conjugations are discussed. All of Kutadgu Bilig's couplets have been examined in terms of the use of "erür" , "turur", ol” and “ermez” the related structures have been dealt with together with the words used in the couplets, the couplet numbers have been given and they have been transferred to today's Turkey Turkish.The aim of the study is to determine in which situations "erure" and " turur" structures are used and to determine the possible differences between them. For this; Opportunity to make a comment on the use of related structures by giving the numerical ratios of "erür" and "turur" used together with Turkish nouns, quoted nouns, adjectives, pronouns, adverbs, prepositions, noun inflections, verb conjugations, affixes and gerunds. born