Akademik Veri Yönetim Sistemi
4. Çukurova Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Adana, Türkiye, 21 - 23 Şubat 2020, ss.1
Bu
araştırmanın temel amacı ebeveynlik stresi ve evlilik kalitesi arasındaki
ilişkide stresle çift olarak baş etmenin aracı rolünü incelemektir.
Araştırmanın çalışma grubunu çocuk sahibi, evli bireyler oluşturmuş, analizlere
803 (%59 kadın, %41 erkek) birey dâhil edilmiştir. Araştırmanın dışsal
değişkeni ebeveynlik stresi; aracı değişkenleri stresle çift olarak baş etmenin
alt boyutları olan duygu odaklı-problem odaklı destekleme, negatif baş etme ve
duygu odaklı-problem odaklı ortak baş etmedir. İçsel değişken ise evlilik
kalitesidir. Araştırmada belirlenen amaç doğrultusunda üç model oluşturulmuş,
birinci modelde ebeveynlik stresi ve evlilik kalitesi arasındaki ilişkide
stresle çift olarak baş etmeye yönelik bireylerin kendilerine yönelik algısı,
ikinci modelde eş’e yönelik algısı, üçüncü modelde ise ortak baş etmelerine
yönelik algısı test edilmiştir. Araştırmada ebeveynlik stres düzeyini
belirlemek için Anne Baba Stres Ölçeği, stresle çift olarak baş etme düzeyini
belirlemek için araştırma kapsamında Türkçe’ye uyarlanan Stresle Çift Olarak
Baş Etme Envanteri ve evlilik kalitesini ölçmek için araştırma kapsamında
Türkçe’ye uyarlanan Evlilik Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Verilerinin
analizinde SPSS 20 ve AMOS 23 paket programlarından yararlanılmıştır.
Sonuçlar
incelendiğinde ebeveynlik stresi, duygu ve problem odaklı destekleme, duygu ve
problem odaklı ortak baş etme ve evlilik kalitesini negatif yönde, negatif baş
etmeyi ise pozitif yönde doğrudan etkilemektedir. Stresle çift olarak baş
etmenin alt boyutları ve evlilik kalitesi arasındaki doğrudan ilişkilere
bakıldığında, bireyin kendine dair algısı ve eş’e dair algısı modellerinde,
duygu odaklı destekleme, problem odaklı destekleme ve negatif baş etmenin
evlilik kalitesi üzerinde doğrudan etkisinin bulunmadığı görülmüştür. Bunun
yanında bireyin kendine dair algısı ve eş’e dair algısı modelinde duygu odaklı
desteklemenin evlilik kalitesini doğrudan etkilediği görülmüştür. Ortak modelde
ise duygu ve problem odaklı ortak baş etme evlilik kalitesini doğrudan etkilemektedir.
Dolaylı etkilere dair bulgular incelendiğinde ise, ebeveynlik stresi ve evlilik kalitesi
arasındaki ilişkide kendine dair algı ve eş’e dair algı modellerinde, duygu
odaklı desteklemenin kısmi aracılık ettiği; ortak modelde ise ebeveynlik stresi
ve evlilik kalitesi arasındaki ilişkide duygu odaklı ve problem odaklı ortak
baş etmenin kısmi aracı etkisi olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Ebeveynlik stresi, stresle çift olarak baş etme,
evlilik kalitesi, stres, yapısal eşitlik modeli.
The
aim of this study is to investigate of the mediator role of dyadic coping in
relations between parenting stress and marital quality. The study group
consisted of individuals who have children and are married and 803 individuals
were included in the analyzes. External variable of the study is parenting
stress; mediator variables are emotion-problem focused supportive coping,
negative coping, emotion-problem focused common coping which are subscales of
dyadic coping with stress. Three models have been created in direction with the
purpose of the study, three models were formed. In the first model, the
perception of the individuals towards self-perception in order to dyadic coping
between the parenting stress and the marital quality was tested. In the second
model, the perception towards the partner and in the third model, the
perception of common dyadic coping was tested. Parent Stress Scale was used to
determine the level of parenting stress in the study, Dyadic Coping Inventory
adapted to Turkish within the scope of the research was used to measure the
level of dyadic coping and Partnership Questionnaire adapted to Turkish within
the scope of the research was used to measure the level of marital quality.
SPSS 20 and AMOS 23 software has been used for statistical analyses of research
data.
When
the results were examined, parenting stress, directly effects emotional and
problem-focused supportive dyadic coping, emotional and problem-focused common
dyadic coping and marital quality in the negative direction; directly effects
negative dyadic coping in the positive direction. When the direct relationships
between the subdimensions of dyadic coping with stress and the marital quality
are examined, it has been found that emotion focused support, problem focused
support, and negative coping vii have no direct effect on marital quality in
the self-perception and perception models of the partner. In the selfperception
of the individual and the perception of the partner model the emotion focused
support directly affected the quality of marriage. In the common model,
emotional and problem focused common coping directly affected the quality of
marriage. When findings related to indirect effects were examined, in the
perception of self and in the perception of the partner models, there were
partial mediations of emotion focused support in the relation between parental
stress and marital quality. It was also found that the relation between
parenting stress and marital quality is partially mediated by emotion-focused
and problem-focused common dyadic coping, according to the perception that
individual’s common dyadic coping with their partners. The findings were
discussed in the context of the relevant literature and some suggestions were
made to the researchers and practitioners.
Key Words: Parenting stress, dyadic coping, marital quality, stress, structural equation modeling