Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türkiye Klinikleri Veteriner Bilimleri Dergisi, cilt.4, sa.2, ss.45-52, 2018 (Hakemli Dergi)
İstenmeyen ilaç reaksiyonları, ölüm dahil ciddi sağlık problemleri ve ekonomik kayıplara neden olmaktadır. İlaç kullanımı ve sonrasında gözlenebilen bu etkiler; ilaç, canlı, çevre, genetik polimorfizm ve bireysel duyarlılık gibi faktörlerle ilişkilidir. İlaç yan etkilerinden korunmak için ilaç istenmeyen etkileriyle ilişkili biyomarkerların belirlenmesi çok önemlidir. Biyomarker, biyolojik bir olgunun ölçülebilir bir göstergesi olarak tanımlanabilir. Biyomarkerlar, ilaç seçimi ve riskli ırk ve türlerin izlenmesi için de kullanılmaktadır. Hasarlı dokulardan dolaşım ve idrara geçen çeşitli proteinler ve nükleik asitler biyomarker olarak değerlendirilmektedir. Genetik ve moleküler biyoloji alanındaki gelişmeler konvansiyonel biyomarkerlardan daha duyarlı ve spesifik olan, genomik (farmakogenetik) markerlar olarak da tanımlanan biyomarkerların belirlenmesine neden olmuştur. İdeal bir biyomarker için bazı nitelikler belirlenmiş ve bunların bazıları; istenmeyen etkiyi mümkün olduğunca erken belirlemeli, etkinin derecesi ve dozla ilişkisini ortaya koymalı, tüm tür ve ırklar için aynı güvenirlikte olmalı, istenmeyen etkinin kaynağını belirtmelidir. Mevcut makalede ilaç istenmeyen etkilerinin belirlenmesinde kullanılan biyomarkerlar alanındaki son gelişmeler değerlendirilmiştir.
Adverse drug reactions cause serious health problems and economic loss. These reactions, which can also be observed during and after drug use, are related to factors including to drug, environment, host, genetic polymorphism and individual susceptibility. It is very important to identify biomarker associated with drug adverse effects to protect against drug adverse effects. Biomarker can be defined as a measurable indicator of a biological process. These are used for drug selection, and monitoring of at-risk race and species. Various proteins and nucleic acids are used as biomarkers. Advances in molecular biology have led to the identification of biomarkers that are more sensitive and specific than conventional biomarkers and are described as genomic markers. Some features have been identified for an ideal biomarker and some of these are; to identify the adverse effect as early as possible, to demonstrate the degree of adverse effect and the source of the adverse effect, and to offer similar reliability for all species and races. Recent advances in biomarkers are assessed in the article.