Ulusal Varlık Fonları ve Türkiye Varlık Fonu Uygulaması Üzerine Bir Değerlendirme

Ergen Z.

4. Çukurova Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Adana, Türkiye, 21 - 23 Şubat 2020, ss.85

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Adana
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.85
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Uzun yıllardır uluslararası platformda teorisi ve uygulama örnekleri tartışılmakla birlikte, Ulusal Varlık Fonu Uygulamaları ülkemizde ancak 2016 yılından itibaren gündeme gelebilmiştir. Ülkemizde 2016 yılında “Türkiye Varlık Fonu AŞ’nin kurulmasıyla birlikte yerli ve yabancı varlık fonlarının ekonomik, uluslararası siyaset ve uluslararası hukuk boyutları çeşitli akademik çalışmalarda ele alınmış ve analiz edilmeye çalışılmıştır. Yabancı Ulusal Varlık Fonlarının ülkemizde gerçekleştirdiği yatırımlar, ülke ekonomimiz üzerinde bir takım siyasi ve ekonomik etkiler doğurur. Bu etkilerin olumlu ve olumsuz taraflarının irdelenmesi ülkemizin ekonomik çıkarları açısından önem taşır. Bununla birlikte Türkiye Varlık Fonu uygulamaları da ekonomimiz üzerinde doğurduğu etkilerle incelenmeye ve irdelenmeye değerdir. İlk uygulama örnekleri 1950’li yıllara dek uzanan Ulusal Varlık Fonu uygulamaları petrol ihraç eden ülkelerin ellerinde biriken döviz rezervlerinin değerlendirilmesi amacı ile kurulmuştur. Bu bağlamda Kuveyt Yatırım Kurulu(1953) bu müessesenin temellerinde yer almaktadır. 1990’ların sonunda ise Asya ülkelerinin cari fazlalarını değerlendirme istekleri doğrultusunda bu fonlara yenileri eklenmiştir. Ulusal Varlık Fon’ları başta petrol ve doğalgaz zengini ülkelerin ödemeler bilançosu ve bütçe fazlalarına dayalı olarak, kamu mülkiyetinde kurulan fonlardır. Günümüzde sayısı 80’lere ulaşmış olan bu fonların (2019 yılı verilerine göre Türkiye 88 Ulusal Varlık Fonu içinde 14. Sırada yer almaktadır) özellikle 2005 yılı sonrasında sayılarının hızla arttığı gözlemlenmektedir. Çalışmamızda başta Ulusal Varlık Fonları hakkında bilgi verilecek, Türkiye Varlık Fonu ve diğer yabancı ulusal varlık fonu uygulamalarının ülke ekonomisi üzerindeki etkileri analiz edilmeye çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Fonlar, Ulusal Varlık Fonu, Türkiye Varlık Fonu A.Ş.