Yeşil Kriminolojiye Kısa Bir Bakış


BALAN A., KETIZMEN M.

Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt.20, sa.226, ss.855-912, 2025 (TRDizin) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 20 Sayı: 226
  • Basım Tarihi: 2025
  • Dergi Adı: Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.855-912
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

1970’li yıllardan itibaren çevre suçlarına ve bunlarla bağlantılı çevresel adaletsizliklere yönelik yaklaşımlar önemli bir dönüşüm geçirmiştir. Bu dönüşümün merkez üssü olarak ABD öne çıkmaktadır. ABD’deki çevrecilik hareketlerinin dönüm noktasını Sierra Club v. Morton davası oluşturur. Bu dava ile çevrenin korunmasına yönelik hukuki bir bilinç gelişmeye başlamış, çevresel unsurların da hak savunusuna konu olabileceğine ilişkin bilimsel bir argüman gündeme taşınmıştır. Yeşil kriminoloji, bu argümanı temel alan ve çevresel zararları kriminolojik çerçevede değerlendiren eleştirel bir yaklaşımdır. Gelenkesel/Ortodoks kriminolojiye karşıt duruşuyla bilinen yeşil kriminoloji, ekolojik değerler ile toplumsal zararı çalışma nesnesi haline getirmektedir. Tartışmalı ve çoğu zaman belirsiz olan bu kuramsal odak noktaları etrafında, ekolojik sisteme dayalı, değer ve hak temelli bir perspektif geliştirmek amaçlanmaktadır. Bu çerçevede hazırlanan çalışma, yeşil kriminolojinin sunduğu bakış açısını tanıtmakta; yaklaşımın ceza hukuku aracılığıyla korumayı hedeflediği hukuki değerlere ve mağduriyet kavrayışına odaklanmaktadır. Yeşil kriminoloji, çevre suçlarında korunan hukuki değerin ve tanımlanan mağduriyetin, geleneksel ceza hukuku sınırlarının ötesinde, daha geniş ve kapsayıcı bir bağlamda ele alınması gerektiğini ileri sürmektedir.
Since the 1970s, approaches to environmental crimes and related environmental injustices have undergone a significant transformation, with the United States emerging as the epicenter of this shift. The Sierra Club v. Morton case marks a turning point in the U.S. environmental movement. This case fostered the development of legal awareness regarding environmental protection and brought to light the scientific argument that environmental elements could also be subjects of rights protection. Green criminology is a critical approach built on this argument, addressing environmental harm within a criminological framework. Known for its opposition to orthodox criminology, green criminology focuses on ecological values and social harm. Its goal is to develop an ecological, value-based, and rights-oriented perspective around these controversial and often ambiguous theoretical focal points. Within this framework, the present study introduces the perspective offered by green criminology, focusing on the legal values and conception of victimization that this approach seeks to protect through criminal law. Green criminology argues that the legal values protected and the victimization defined in environmental crimes should be approached within a broader and more inclusive context, extending beyond the traditional boundaries of criminal law.