Akademik Veri Yönetim Sistemi
CUKUROVA 8th INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCHES CONFERENCE, Adana, Türkiye, 15 - 17 Nisan 2022, cilt.2, ss.813-821
Türkiyenin en uzun ırmağı olan Kızılırmak, ekolojisini zenginleştirdiği yerleşim alanları ve tarımsal alanların etkisiyle yüksek oranda kirlilik unsurlarına maruz kalmaktadır. Kirliliğin çevreye verdiği zarar, başta balık ve diğer sucul canlıların ölümlerine sebebiyet vermektedir. Kızılırmak havzası, Çermikler HES bölgesinde, Leuciscus leuciscus ve Capoeta capoeta, bölge halkı tarafından sıklıkla avlanıp, tüketimi yapılan Cyprinidae familyası türlerindendir. Çalışmamızda söz konusu türler üzerinde kirliliğin yarattığı etki, oksidatif stres parametreleriyle ortaya konmuştur. SOD ve CAT, karaciğerde ve solungaçta oksidatif strese karşı enzimatik savunma mekanizmalarıdır. MDA ise, doymamış yağ asitlerinin oksidasyonu sonucu oluşur ve özellikle karaciğerde oksidatif stresin en önemli göstergelerinden biridir. Leuciscus ve Capoeta’nın karaciğer ve solungaç dokularında oksidatif stres parametreleri için MDA, SOD ve CAT oranları değerlendirilmiştir. Leuciscus’un karaciğer dokusunda MDA, SOD ve CAT’ın, Capoeta’daki düzeylerinden istatistiksel olarak oldukça yüksek olduğu bulunmuştur (p<0,05). Ayrıca Capoeta’nın solungaç dokusunda SOD enzim düzeyindeki farkın da önemli olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Solungac dokuda tespit edilen MDA düzeylerinin ise her iki balıkta oldukça yüksek ve istatiksel açıdan da benzer olduğu görülmüştür (p>0,05). Oksidatif stresin SOD, CAT ve MDA düzeyleri açısından karaciğer ve solungaç dokularda yarattığı yıkıcı etkiyi, somatic indeks verileri de destekler nitelikte bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: Kızılırmak Havzası, Leuciscus leuciscus, Capoeta capoeta, Oksidatif Stres, Karaciğer Somatic indeks
Bu arastırma, Çukurova Üniversitesi Bilimsel Arastırma Birimi FBA-2020-12629 no’lu proje)
tarafından desteklenmistir.