İBN HALDUN’DA ILIMAN İKLİM ÖZELLİKLERİNİN İNSAN VE DİĞER CANLILARA ETKİSİ


Creative Commons License

Balcıoğulları A.

12. Uluslararası Güncel Araştırmalarla Sosyal Bilimler Kongresi, Antalya, Türkiye, 05 Haziran 2020, cilt.1, ss.65

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.65
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bilindiği gibi doğal ortamın insanın her türlü faaliyetine doğrudan veya dolaylı olarak etkisi bulunmaktadır. Yeryüzünde yaşayan insan topluluklarının faaliyetlerinin üzerinde en belirleyici doğal unsur iklimdir. İklimin, insan, çevre ve ekonomi gibi birçok etki alanı vardır. İklim şartları hem fiziki hem de beşeri ortam üzerine oldukça etkilidir. Yeryüzü şekillerinin oluşumundan akarsu rejimlerine; tarım faaliyetlerinden, insanların kıyafetlerine; beslenme alışkanlıklarından dildeki kelime haznesine ve hatta insan karakterlerine ve kültürlerine dolaylı veya doğrudan etki etmektedir. İnsan ve çevre arasındaki ilişki her zaman var olan bir ilişkidir. Yeryüzündeki varlığıyla ekosistemin unsurlarıyla sürekli mücadele ettiğinden, artan ihtiyaçlarını karşılamak için her zaman çevresel kaynakları kullanmıştır. İbn Haldun (1332-1406) ünlü “Mukaddime” adlı eserinde, bilindiği gibi insan gruplarının farklılıkları, doğaları ve davranışları ile devletlerin ortaya çıkışı, gerilemesi ve kaybolması gibi sosyolojideki bir dizi temel meseleyi tartışmıştır. Bu eserinde sosyolojiden başka pek çok konuda bilgiye ulaşılabilmektedir. Eserinde yer alan bilgilerden biri de iklim ve canlılar ilişkisidir. İbn Haldun bu ilişkiyi açık ve net bir şekilde vurgulamıştır. Bu açıdan bu ilişkinin ayrıntılı bir şekilde incelenmesi yerinde olacaktır. İbn Haldun, eserinde iklimin sosyal ve doğal çevrenin üzerinde etkisini o dönem dünyası açısında daha geniş bir çerçevede ele almıştır. Bu çalışmada, daha ayrıntılı bir şekilde ortaya koymak için İbn Haldun’un ılıman iklim bölgesindeki insan ve diğer canlılara etkisini ne şekilde ele aldığı ve ne tür incelemelerde bulunduğu araştırılmıştır.