Bu çalışma dilbilimsel tefsirler çerçevesinde ilk dönem kırâat anlayışını incelemeyi amaçlamaktadır. Bu eserlerde kırâatlere yönelik iki farklı yaklaşım tarzı göze çarpmaktadır. Bunlardan ilki bir uygulama alanı olarak kırâatlere bakışı yansıtmakta ve geleneğin bir mirası olarak kırâatleri olduğu gibi kabullenme refleksini göstermektedir. İkincisi ise kırâatlerin ilmi bir bakış açısıyla değerlendirmeye tabi tutulabileceğini öngörmekte ve yeri geldiğinde ilmi kriterlere göre eleştiri veya tercih yapmakta sakınca görmemektedir. Çalışmamız bu bu eserlerdeki kırâat anlayışını iki ana başlık altında incelemektedir. Birinci bölümde kırâatlerin geleneksel bir konu olarak algılanmasına yol açan naklîlik olgusu rivayet ve resm-i mushaf temelinde ele alınmakta ve kırâatler konusunda çoğunluğun kabulünü yansıtan icmâ olgusu üzerinde durulmaktadır. Ayrıca kırâat naklinde kârî ve ravilerin konumlarına işaret eden örnekler incelenmektedir. İkinci bölümde kırâatlerin ilmî bir konu olarak algılandığını gösteren, dilbilim ve tefsir ilmi kaynaklı değerlendirmeler üzerinde durulmaktadır. Çalışma sonuç bölümüyle tamamlanmaktadır
This study aims to examine the understanding of the qıraats (the variant readings of Qur'an) within the frame of linguistic commentaries in the early period. In those commentaries, two different aproaches to the qıraat attract the attention. The first aproach regards the gıraats as a practice area and accepts qıraats as they are, as a legacy of tradition. The second aproach treats the qıraats as a matter can be analyzed with scientific point of view, and doesn't avoid from criticizing or preferring the qıraats according to scientific criteria if it needs. The study examines the understanding the style of qıraat in those commentaries under two major topics. In the first chapter, the fact of transfer (nakl) causing to be perceived as traditional topics is examined on the basis of narrating (riwayah) and manuscript of Qur'an (Mushaf), and be dwelled on the fact of ijma representing consensus about the qıraats. Also, some cases pointing to the roles of readers (qari) and narrators (rawi) in transferring qıraat are examined in this chapter. The second section focuses on the considerations originated from linguistics and commentary which refer that the qıraats are perveived as scientific matters. The study is completed with result section
