Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Dergisi, sa.67, ss.71-88, 2013 (Hakemli Dergi)
Özet
Bu çalışmanın konusu, ziyaret fenomeni ve isim kültürü ilişkisidir. Elazığ/Harput Fatih Ahmet
Baba Türbesi örneğinde ziyaret fenomeninden isim kültürüne bir yansıma gözlenmektedir.
Türbeyi ziyaret ettikten sonra doğan çocuklara, minnet ve şükran göstergesi olarak
veli kimsenin ismi verilmektedir. Elazığ’da Fethi Ahmet isminin yaygı olması Harput’ta
bulunan Fatih Ahmet Baba Tübesi ile ilişilendirilmektedir. Tübelerin belirli dilekler
konusunda uzmanlaşışolarak göüdüğüde, Fatih Ahmet Baba Tübesi, erkek çcuk
ve yaşmasıistenen çcuk konusunda uzmanlaşışolarak düşüümektedir. Çlışanı
öneklemi, Fatih Ahmet Baba tübesinden dolayıFethi Ahmet, Fatih Ahmet, Fetih Ahmet
ve Ahmet Fethi ismi verilen kişlerden oluşaktadı. 60 kişden oluşn öneklem
grubuna kartopu tekniğ ile ulaşımışı. Öneklem grubunun yaşaralığı 18-53 olarak tespit
edilmişir. Nitel yötemin kullanıdığıçlışada, veriler göüşe tekniğ ile elde edilmişir.
Saha çlışasıı bulgularıdan hareketle, ziyaret fenomeninden isim kütüüe yansıa
sekiz boyutta kavramsallaşıımışı. Bu boyutlar, aracıkullanma boyutu, tıbi çresizlik
boyutu, toplumsal cinsiyet boyutu, manevi yö atfetme boyutu, isim-kişliğn taşımasıboyutu, rüa motifi boyutu, Alevilik-Sünilik boyutu ve rasyonelleşe-seküerleşe boyutu
olarak sıalanmaktadı. Çcuk sahibi olmak, öellikle de erkek çcuk ve doğn çcukları
yaşmasıkonusunda Fatih Ahmet Baba Tübesi öneğnde kutsal, tezahü etmektedir. Bu
araşıma Fatih Ahmet Baba tübesi öneğnde, dilenen dileklerin ve adanan adakları olgusal
karşıığıısaha çlışasıı sunduğ verilere dayanarak incelemeye ve tahlil etmeye
çlışaktadı.
Anahtar Kelimeler:
Ziyaret fenomeni, isim kültürü, kimlik, türbe, Elazığ
Subject of this study is the relationship between visiting phenomenon and culture of name.
In the case of Tomb of Fatih Ahmed Baba in Elazig/Harput, a reflection of the culture of the
name from visiting phenomenon was observed. The children born after visiting the shrine
were given the name of entombed saint as a sign of gratitude and thanksgiving. The fact that
the name Fethi Ahmet is widespread in Elazığ is associated with the Tomb of Fatih Ahmed
Baba in Elazig/Harput. When tombs are considered to be expert at wishes, Tomb of Fatih
Ahmed Baba can be seen as an expert at giving sons and also the children who are desired
to survive. The sample of the study consists of people called Ahmet Fethi, Fatih Ahmet,
Fetih Ahmet and Fethi Ahmet due to the tomb of Fatih Ahmed Baba. The sample group of
60 people was reached through the snowball technique. The age range of the sample group
was identified as 18-53. In this study, qualitative methods were utilized and the data were
obtained with interview technique. Based on the findings of the fieldwork, reflection of the
culture of the name from visiting phenomenon was conceptualized in eight dimensions.
These are the dimensions of benefiting an agent, medical incurability, gender, attribution
of spiritual direction, sustaining the name-character, dream motive, Alawism-Sunnism and
rationalism-secularism. In the case of Tomb of Fatih Ahmed Baba, having a child, especially
a son and survival of the born children appear to be of holiness. This study tries to investigate
the factual reality of wishes and vows depending on the data collected from fieldwork in the
case of tomb of Fatih Ahmet Baba.
Keywords:
Visiting phenomenon, culture of name, identity, tomb, Elazıg