Derviş Zaim Sinemasında Anlatının Platformu Olarak Mekân: Anlatı, Sinemasal Gerilim ve Mekân İlişkisi


Creative Commons License

ÇAM A.

Erciyes İletişim Dergisi, cilt.5, sa.4, ss.691-712, 2018 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 5 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2018
  • Dergi Adı: Erciyes İletişim Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.691-712
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu c?alıs?mada olayların, olguların, karakterlerin varolus?larını buldug?u sahne ve sinemasal eylemin gerc?ekles?tig?i platform olarak, Dervis? Zaim filmlerindeki sinemasal meka?nlar deg?erlendirilmektedir. C?alıs?mada Dervis? Zaim’in filmografisi bic?imsel ve bag?lamsal yo?ntemlerle c?o?zu?mlenmektedir. Bunun ic?in yo?netmenin filmleri, meka?n bag?lamında planlarına ayrılmıs?, nicel veri elde edilmis?; bu veriler gerektig?i yerde tablolas?tırılmıs?, s?ekil haline getirilmis? ya da go?rselles?tirilmis?tir. Elde edilen bu veriden, bag?lamsal c?o?zu?mleme gerc?ekles?tirilirken yararlanılmıs?tır. Bununla birlikte yo?netmenle gerc?ekles?tirilen so?yles?i ve go?ru?s?meler ic?erik c?o?zu?mlemesiyle nitel verilere do?nu?s?tu?ru?lerek c?alıs?maya da?hil edilmis?tir. C?alıs?mada o?ncelikle yo?netmenin sinematografisinin o?g?eleri olarak sinemasal meka?nlar bic?imsel c?o?zu?mlemeye tabi tutularak yorumlanmıs?tır. Bunun ardından ic?, dıs? ve ara meka?nlar olarak sınıflandırılan farklı meka?n tipleri arasında kurgunun/montajın olanaklarıyla, yo?netmenin bir yandan sinemasal gerilimi yaratırken dig?er yandan sinemasal anlamı nasıl do?nu?s?tu?rdu?g?u? yorumlanmıs?tır.
Dervis? Zaim sinemasını meka?n bag?lamında deg?erlendiren bu c?alıs?mada o?zetle s?u sonuca ulas?ılmıs?tır: Dervis? Zaim sinemasında meka?n, film deviniminin asli o?g?esi ve anlatının platformu olarak, anlatının devinimine denk bir bic?imde kullanılmaktadır. I?c? ve dıs? meka?n gec?is?leriyle sinemasal anlatı zenginles?tirilmekte ve meka?n sadece sinemasal anlatıya platform olus?turmakla kalmayarak bizatihi anlatıyı ileri tas?ıyan sinemasal gerilimi olus?turmak ic?in kullanılmaktadır. Yo?netmen, ic? ve dıs? meka?nlar arasındaki gerilimi o?yku?nu?n gerilimine tas?ımaktadır. Gerilim bir yandan meka?nları birles?tiren bir o?g?e haline gelirken meka?n da hem gerilime hem de filmin anlatısına bir platform tes?kil etmektedir. Meka?n, gerilim ve anlatı u?c?lu? bir ilis?ki ic?inde ilerler.

In this study, the cinematic spaces in the films of Dervis? Zaim are examined as a stage on which events, facts and characters exist and as a platform on which cinematic action occurs. In the study, Dervis? Zaim’s filmography is analysed by textual and contextual methods. For this, each film of the director is deconstructed on the basis of its space plans. Quantitative data obtained from this work of deconstruction is presented, where appropriate, in charts, graphs and images. This data served as basis for contextual analysis. Moreover, interviews conducted with the director are included to the study through content analysis. In the study, firstly cinematic spaces are examined as elements of the director’s cinematography via textual analysis. Secondly, it analysed how the director created cinematic tension between different types of spaces –categorized as interior, exterior, and in-between spaces through editing/montage while transforming the cinematic meaning.
The main results of this study, considering Dervis? Zaim cinema in terms of cinematic spaces, would be summarized as follows: The space in Dervis? Zaim cinema is used as the essential element of the film action, as the platform of the narration correspondingly action of the narration. The cinematic narration is enriched by jumps between interior and exterior spaces and the space not only constitutes a platform for the story, but also is used to create a new narration itself, to build the cinematic tension. The director transfers the tension between interior and exterior spaces to the tension of the story. While the tension becomes an element that merges spaces, the space serves as a platform for both the tension and narration. The space, the tension and the narration are developed in a triple relationship.