Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türk Yoğun Bakım Uzmanları Derneği 20. Ulusal Kongresi 12. Afro-Avrasya Toplantısı, Antalya, Türkiye, 21 - 24 Kasım 2024, cilt.15, ss.23-24
Giriş: Tigesiklin, özellikle çoklu ilaca dirençli bakterilere karşı geniş spektrumlu etkinliğe sahip birinci nesil glisilsiklin antibiyotiktir. Bu ilaca bağlı en yaygın yan etkiler arasında bulantı ve kusma yer almaktadır. Tigesiklin kullanımında, hipofibrinojemi, aktive parsiyel tromboplastin zamanı (aPTT), protrombin zamanı (PT) ve International Normalized Ratio (INR) değerlerinde uzama, trombositopeni, karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma ve pankreatit gibi durumlar gözlemlenmiştir. Tigesiklin ile indüklenen koagülopatiye ilişkin patofizyolojik mekanizmalar henüz netlik kazanmamıştır. Literatür taraması, tigesiklinle ilişkili koagülopati üzerine odaklanan sınırlı sayıda çalışma olduğunu ortaya koymuştur. Bu çalışma, kritik hastalarda tigesikline bağlı koagülopati insidansını, risk faktörlerini ve mortalite üzerindeki etkilerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Yöntem ve Gereçler: Bu retrospektif çalışmaya, 1 Ocak 2018 ile 31 Mart 2023 tarihleri arasında yoğun bakım ünitesinde (YBÜ) tigesiklin tedavisine başlanan ve tedaviye en az 48 saat devam eden 18 yaş ve üzeri hastalar dahil edildi. On sekiz yaş altı, hamile, laktasyonda, Child-pugh C karaciğer yetmezliği, akut karaciğer yetmezliği, hastane öncesi koagülasyon bozukluğu olan hastalar, tigesiklin başlanmadan önceki iki hafta içinde koagülasyon parametrelerini etkileyen ilaç kullanan ve tigesiklin tedavisi öncesi ve sonrası platelet, koagülasyon parametreleri olmayan hastalar çalışma dışı bırakıldı. Hastaların demografik özellikleri, Akut Fizyoloji ve Kronik Sağlık Değerlendirmesi (APACHE) II skoru, Sıralı Organ Yetmezliği Değerlendirmesi (SOFA) skoru, Charlson komorbidite indeksi (CCI), YBÜ’ye yatış nedeni, enfeksiyon odağı, kültürlerdeki mikroorganizmaların varlığı ve türü, hastalara uygulanan tedaviler, septik şok ve akut böbrek hasarı (ABH) gelişimi, YBÜ’de ve hastanede kalış süresi, YBÜ ve 28 günlük mortalite oranları kaydedildi. Tigesiklin tedavisine başlama endikasyonları, tigesiklinle ilişkili yan etkilerin oluşup oluşmadığı, herhangi bir yan etkinin niteliği, K vitamini veya taze dondurulmuş plazma replasmanının uygulanıp uygulanmadığı, tigesiklin tedavisinin kesilme nedenleri, tedavi süresi ve tedavi sürecindeki laboratuvar parametreleri kaydedildi. Hastalar, koagülopati gelişip gelişmemesine göre iki gruba ayrıldı. Bulgular: Çalışmaya 104 hasta dahil edilmiştir. Hastaların ortalama yaşı 60,7±19 yıl olup, %62,5’inin erkek olduğu saptanmıştır. Hastaların %17,3’ünde (18 hasta) koagülopati geliştiği belirlenmiştir. Koagülopatiye göre hastaların demografik ve klinik özellikleri Tablo 1’de özetlenmiştir. Koagülopati gelişen hastaların yaşı, APACHE II ve SOFA skorları ile CCI ortalamaları istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksek bulunmuş; septik şok, ABH, yüksek akımlı oksijen destek tedavisi ihtiyacı ve 28 günlük mortalite oranları da bu grupta daha fazla gözlemlenmiştir (p<0.05). Tek değişkenli analizde koagülopati gelişimi ile anlamlı ilişkili parametreler (oksijen destek tedavisi ihtiyacı, yaş, CCI, APACHE II skoru, INR, fibrinojen, GGT ve platelet seviyeleri) logistik regresyon analizi ile yeniden değerlendirilmiştir. Multivaryant analize göre koagülopati gelişimi ile ilişkili faktörler yaş (p=0.041, OR=1.058, %95 GA 1.002-1.117), CCI (p=0.048, OR=1.16, %95 GA 1.001-1.344), INR (p=0.004, OR=5.643, %95 GA 1.728-18.43) ve fibrinojen seviyesi (p=0.021, OR=0.987, %95 GA 0.975-0.998) olarak tespit edilmiştir.
Tartışma: Tigesiklinin bilinen yaygın yan etkilerinin yanı sıra, koagülopati gelişimi de önemli bir sorun olarak ortaya çıkabilir. Yaş, CCI, INR seviyesindeki artış ve fibrinojen düzeyindeki düşüş, tigesiklinle ilişkili koagülopati gelişimi açısından potansiyel risk faktörleri arasında yer alabilir. Tigesiklin tedavisine başlayan ve koagülopati açısından yüksek risk taşıyan kritik hastalarda, tedavi süresince koagülasyon parametrelerinin dikkatlice izlenmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kritik hasta; Tigesiklin; Koagülasyon bozukluğu