GIDA AMBALAJLAMA, HAZIRLAMA VE KULLANIMINDA ENERJİ TASARRUFU


Öztürk H. H., Güngör C.

4. International Antalya Scientific Research and Innovative Studies Congress, Antalya, Turkey, 9 - 10 May 2023, vol.1, no.1, pp.933-940

  • Publication Type: Conference Paper / Full Text
  • Volume: 1
  • City: Antalya
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.933-940
  • Çukurova University Affiliated: Yes

Abstract

Gıdanın evde korunması, hazırlanması ve piĢirilmesi yakıt, elektrik ve su tüketimi gerektirir. Dünya nüfusunun %40‘ı hâlâ yemek piĢirmek ve ısıtmak için biyoenerji kaynaklarına bağımlı durumdadır. Verimsiz ve kôtü tasarlanmıĢ piĢirme ocakları, büyük enerji israfına ve ciddi halk sağlığı sorunlarına neden olmaktadır. Gıda zincirinin birbirini izleyen aĢamaları boyunca meydana gelen maddi kayıplar, dolaylı enerji kayıpları anlamına gelir. Yapısal üretim kalıntılarından ayrı olarak, gıda ürünü masaya ulaĢtığında, genel yenilebilir malzeme kayıpları, gıda kategorisine bağlı olarak orijinal malzemenin %17‘si (süt ürünleri) ile %47‘si (kôkler ve yumrular) arasında olabilmektedir. 2050 yılına kadar gıda israfını yarı yarıya azaltmak, gıda ihtiyaçlarındaki boĢluğun dôrtte birini doldurmak anlamına gelecektir. Daha ôzel olarak, küresel tarımsal kayıplar %47 ve küresel tüketim israfı %86 oranında azaltılabilir. Yiyecek kaybı mali, çevresel ve sosyal sorunları beraberinde getirmektedir. Konutlarda fazla miktarda gıda atığı üretilmektedir. Bu atıklar, ağırlıklı olarak ônlenebilir gıda atıklarıdır. Üretim sektôrü, gıda atığının bir sonraki en büyük oranından sorumludur. Ancak bu durumda, ağırlıklı olarak yenmeyen gıda atıklarıyla karĢılaĢılır. Evsel gıda atıklarının % 35‘inin ônlenebilir olduğu belirlendiğinden, gıda atığını en aza indirmek için, hane halkının davranıĢ değiĢiklikleri ile ônemli bir destek sağlanabilir. Organik materyal ve besin açısından zengin bileĢimi nedeniyle, gıda atıkları teorik olarak biyogaz, hidrojen, etanol ve biyodizel gibi biyoyakıt üretimi için, çeĢitli üretim süreçlerinde yararlı bir kaynak olarak kullanılabilir. Gıda atıklarından enerji üretimi amacıyla değerlendirilmesi konusuna olan ilgi artarak devam etmektedir. Yenilenebilir enerji üretimi için gıda atıklarından fermentasyon süreçlerinde yararlanılmaktadır. Gıda atıklarını toprağa doldurulmak veya yakmak yerine, uygun ve ekonomik teknolojiler ile verimli bir Ģekilde enerji geri kazanımı sağlanabilir. Bu bildiride, gıda ambalajlama, hazırlama ve kullanımında enerji tasarrufu olanakları tartıĢılmıĢtır.