Akademik Veri Yönetim Sistemi
21. Ulusal Sinirbilim Kongresi, Bolu, Türkiye, 8 - 11 Haziran 2023, ss.235
AMAÇ: Neonatal dönem N-metil-D aspartate (NMDA) reseptör blokajının yetişkinlikte duygusal ve bilişsel işlevleri etkilediği bilinmektedir. Kafeinin merkezi sinir sisteminde adenozin reseptörleri üzerinden anksiyete benzeri davranışları etkilediği yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Çalışmamızda, yeni doğan dönemi NMDA reseptör blokajında, kafeinin, yetişkin dönemdeki anksiyete benzeri davranışlardaki rolünün araştırılması amaçlandı.
YÖNTEM: Doğum sonrası 7-10. günler arasında erkek Balb/c farelerde (n=57) 4 gün süre ile MK801 (0,25 mg/kg, 0,1mL/10g vücut ağırlığı, iki kez/gün), Kafein (10 mg/kg, 0,1mL/10g vücut ağırlığı, iki kez/gün), ve MK-801+Kafein (MK-801’den otuz dk. sonra Kafein), kontrol grubunda aynı hacimde serum fizyolojik periton içine uygulandı. Gruplarımız SF+SF, MK+SF, Kafein+SF, MK+Kafein şeklinde oluşturuldu. Farelerde yetişkinlik döneminde yükseltilmiş artı düzenek ve açık alan düzeneğinde anksiyete benzeri davranışları ve lokomotor aktiviteleri değerlendirildi. İstatistiksel analizde normal dağılıma uyan verilerde ANOVA takiben Tukey, uymayan verilerde ise Kruskal Wallis takiben Mann Whitney U kullanıldı. Etik kurul izni, Çukurova üniversitesi deney hayvanları yerel etik kurulunun 04.07.2018 tarihli toplantısında 5/3 nolu kararı ile alınmıştır.
BULGULAR: Açık alan testinde, MK-801 uygulaması merkez alanda geçirilen süreyi (p<0,001), ayağa kalkma sıklığını, merkeze geçme sıklığını azaltıp, kat edilen mesafeyi artırdı (p<0,01). MK801+Kafein uygulaması merkez alanda geçirilen süreyi (p<0,01), ayağa kalkma sıklığını, merkeze geçme sıklığını artırdı (p<0,05). Yükseltilmiş artı düzenekte, MK-801 uygulaması açık kolda geçirilen süreyi, açık kola geçiş sıklığını (p<0,05), açık kol uçtan baş uzatma sıklığını azalttı (p<0,01). MK801+Kafein uygulaması ise açık kolda geçirilen süreyi, açık kola geçiş sıklığını (p<0,001), açık kol uçtan baş uzatma sıklığını artırdı (p<0,01).
SONUÇ: Yeni doğan döneminde NMDA reseptör blokajı yetişkinlikte anksiyete benzeri davranışlarına neden olurken, yeni doğan döneminde Kafein, NMDA reseptör blokajının etkisini tersine çevirerek anksiyete benzeri davranışı azalttı. Elde ettiğimiz ön bulgulara göre, yeni doğan döneminde, kafeinin adenozin reseptörleri aracılığı ile NMDA reseptör aracılı glutamaterjik iletimi modüle ettiği ileri sürülebilir.
Anahtar Kelimeler: anksiyete, adenozin reseptör, kafein, NMDA reseptör