Akademik Veri Yönetim Sistemi
İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, cilt.2020, sa.50, ss.74-96, 2020 (Hakemli Dergi)
Göz insanın en güçlü uzuvlarından biridir. İnsanlık bu önemli unsura ilk çağlardan
bu yana önem vermiştir. Bu farkındalık saf haliyle zaten güçlü iken teknikle birleştikten
sonra boyut değiştirerek kültürü beslemiş, insanlara büyük sorunlarla başa çıkabilmeleri
için büyük avantajlar sağlamıştır. Birçok düşünür fotoğrafın yararlarından bahsetmiştir.
Nitekim tarih boyunca süregelen resmetme geleneği, Sanayi Toplumu sonrasında daha da
değer kazanmıştır. Öyle ki bir noktadan sonra toplumların kendilerini ifade etmesinde ve
kapsamlı sosyolojik gelişmelerin temelinde, insanların gördüklerini resmetme gayretinin
etkileri görülmüştür. Sanayi Toplumu sonrası gelişen teknik ve makineleşme, insanın
yaratıcı düşüncesinin sınırsız alanıyla birleşince fotoğraf kültürü çağdaş toplum olmanın
lokomotiflerinden biri olmuştur. Fotoğraf ilk bulunduğu dönemlerde ağırlıklı olarak günlük
hayatı resmetme aracı olarak kullanılırken, zamanla belge niteliği kazanmış, belgelerin
çoğaltılmasını ve yaygınlaşmasını sağlamıştır. Nihayetinde fotoğraf kitleselleşmiştir.
Modernitenin güçlü araçlarından ve tetikleyicilerinden biri olan fotoğraf, optik özelliği ile
bireyin ve toplumun gerçeklik algısını da derinden etkileyerek yeni görme biçimleri ve buna
bağlı yeni kültürler oluşturulmasında önemli bir araç olmuştur. Fotoğraf ile homo sapiens
(bilen insan), yerini homo-videns’e (gören insan) bırakmıştır. Fotoğraf yoluyla dünyayı
farklı görmeye başlamış olan modern insan, görsel kültürün yükselişini sağlamıştır. Bu
çalışmada insan için resmetmeyi olanaklı kılan, resmettiğini çoğaltabilmeyi gerçekleştiren
fotoğrafın yarattığı kültür analiz edilmiştir. Bu analizde fotoğraf tarihinden örneklerle
fotoğraflarda ideoloji, gündelik hayat ve gerçekliğin inşası irdelenmiştir.