Fen bilgisi öğretmenlerininöğretmenlik öz-yeterlik inanç düzeylerine göre öğretim programının boyutları hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi,


FETTAHLIOĞLU P., yücedağ m., öztürk n., kartal t., ekici g.

Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, cilt.6, sa.2, ss.103-134, 2012 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu çalışmanın amacı; fen ve teknoloji öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik inanç düzeylerine göre fen ve teknoloji dersi öğretim programının boyutları hakkındaki görüşlerinin incelenmesidir. Öğretmenlerin, öğretmenlik mesleğine yönelik geliştirdikleri öz-yeterlik inanç düzeylerinin fen ve teknoloji dersi öğretim programını uygulamaya yönelik performanslarını etkileyen önemli faktörlerden biri olduğu düşülmektedir. Çalışmada nicel araştırma desenlerinden tarama modeli, nitel araştırma desenlerinden olgu bilim deseninin kullanıldığı karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik inançlarının ne düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin, fen ve teknoloji dersi öğretim programının amaç-hedef-kazanım boyutuna, içerik boyutuna, eğitim durumları boyutuna ve ölçme-değerlendirme boyutuna yönelik görüşleri incelenmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda, fen bilgisi öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik inançları, Tschannen-Moran ve Hoy (2001) tarafından geliştirilmiş olan "Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Öz-Yeterlik İnancı Ölçeği" ile belirlenmiştir. Çalışmanın nitel boyutunda ise öğretmenlerin fen ve teknoloji dersi öğretim programına yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik ölçeğinden elde edilen verilerin analizinde, SPSS 15 programından yararlanılarak betimleyici ve açıklayıcı istatistik teknikleri kullanılmıştır. Görüşme formundan elde edilen verilerin analizinde, Nvivo-9.2 paket programı kullanılarak içerik analizi tekniklerinden olumsallık (ilişki) analizi tekniğine başvurulmuştur. Hazırlanan anket Kırşehir ilinde çalışan tesadüfi olarak seçilmiş 52 fen bilgisi öğretmenine uygulanmıştır. Çalışmada elde edilen genel sonuçlara göre düşük düzeyde öğretmenlik öz-yeterlik inancına sahip öğretmenlerin fen ve teknoloji dersi programı hakkındaki görüşlerinin; kazanımların anlaşılamaması, performans gibi bazı öngörülen görevlerin hedefine ulaşamaması vb noktasında, yoğunluk gösterdiği, orta düzeyde öğretmenlik öz-yeterlik inancına sahip öğretmenlerin fen ve teknoloji dersi programı hakkındaki görüşlerinin; programın karmaşa yaratan sarmal yapıda olduğu vb. noktasında yoğunluk gösterdiği ve yüksek düzeyde öğretmenlik öz-yeterlik inancına sahip öğretmenlerin fen ve teknoloji dersi programı hakkındaki görüşlerinin; programın öğrenci seviyesine uygun olması, hedeflerin açık ve anlaşılır olması vb noktasında yoğunluk gösterdiği belirlenmiştir.
Anahtar kelimeler: fen öğretmeni, öz-yeterlik inancı, eğitim programı.

Abstract – The aim of this study is to investigate science teachers’ views about dimensions of science and 
technology teaching programme according to their levels of self-efficacy beliefs towards teaching profession. It 
is thought that science teachers’ teacher self-efficacy is one of the important factors affecting their performances 
related to application of science and technology education curriculum. The integrated research design in which 
descriptive scanning model of quantitative and phenomenology technique of qualitative research methods are 
combined has been used in this research. The levels of teacher self-efficacy beliefs are examined, also teachers’ 
views related to purpose- target- recovery dimension, content dimension, educational status dimension, 
measurement and evaluation dimension of science and technology education curriculum. In the quantitative 
dimension of the research, science teachers' self-efficacy beliefs towards teaching profession were determined 
with "Teachers' Sense of Efficacy Scale" developed by Tschannen-Moran & Hoy (2001). In the qualitative 
dimension of the research, an interview form including four open-ended questions was used in order to 
determine the teachers' views towards the teaching programme of Science and Technology course. In the 
analysis of the data obtained from the scale of teachers' self-efficacy beliefs, by benefiting from SPSS 15 
programme descriptive and explanatory statistical methods were used. In the analysis of the data obtained from 
the interview form, contingency (relation) analysis among the methods of content analysis was used by using 
Nvivo-9.2 packet programme. 52 Science and Technology teachers working in Kırşehir included in the sample 
were chosen randomly. According to the general conclusions obtained in the study, the views of the teachers  having self-efficacy beliefs at a low level indicate an intensity in the subjects that goals cannot be understood, 
some anticipated duties cannot reach its goals such as performance, and so on; the views of the teachers having a 
self-efficacy belief at a medium level indicate an intensity which the programme is in a spiral structure creating 
complexity and the views of teachers having a self-efficacy belief at a high level indicate an intensity on which 
programme is suitable for the students' levels and the goals are clear and understandable