İNTERNET BAĞIMLILIK DÜZEYLERİ FARKLI ERGENLERİN CİNSİYETLERİNE GÖRE PSİKOLOJİK İHTİYAÇLARI, SOSYAL KAYGILARI VE ANNE BABA TUTUM ALGILARININ İNCELENMESİ. Examination of Adolescents with Different Levels of Internet Addiction in Terms of Psychological Needs According to Gender, Social Anxieties and Perception of Parental Attitudes


Creative Commons License

Canoğulları Ö., GÜÇRAY S. S.

Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.26, sa.1, ss.42-57, 2017 (SCI-Expanded)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 26 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2017
  • Dergi Adı: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Science Citation Index Expanded (SCI-EXPANDED), Scopus, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.42-57
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

 

ÖZET

Araştırmanın ilk amacı, internet bağımlılık düzeyleri yüksek ve düşük ergenlerin cinsiyete göre psikolojik ihtiyaçları, sosyal kaygıları ve anne baba tutum algılarının farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. İkinci amacı ise, internet bağımlığı yüksek ve düşük ergenlerin bazı özelliklerini ortaya koymaktır. Araştırma 9, 10 ve 11. sınıfa devam eden 344 kız ve 300 erkek olmak üzere toplam 644 ortaöğretim öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplamak amacıyla “İnternet Bağımlılık Ölçeği” (Young, 1998), “Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği” (Deci ve Ryan, 2000), “Sosyal Kaçınma ve Huzursuzluk Ölçeği” (Watson ve Friend, 1969) ve “Anne-Baba Stilleri Ölçeği” (Sümer ve Güngör, 1999) kullanılmıştır. Ayrıca “İnternet Bağımlılık Ölçeği” nden yüksek puan alan yedi, düşük puan alan sekiz (toplam 15) öğrenciyle araştırma kapsamında geliştirilen “Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” kullanılarak görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları iki faktörlü varyans analizi ile incelenmiştir. Görüşmeler sonucu elde edilen nitel veriler için ise içerik analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda ergenlerin internet bağımlılık düzeyleri ve cinsiyetlerine göre psikolojik ihtiyaçları (ilişki, yeterlik, özerklik) ve anne baba tutum algılarında (kabul/ilgi ve sıkı denetim/kontrol) anlamlı bir farklılaşma olmadığı fakat sosyal kaygı düzeylerinde anlamlı bir farklılaşma olduğu görülmüştür. Ayrıca internet bağımlılık düzeyi yüksek ve düşük ergenlerin internette harcadıkları zaman, internet kullanım amacı ve internete ayırdıkları zamanı kontrol etme becerileri gibi özellikler yönünden birbirlerinden farklılaştıkları görülmüştür.

Anahtar kelimeler: İnternet bağımlılığı, psikolojik ihtiyaçlar, sosyal kaygı, anne baba tutumları

 

ABSTRACT

The first purpose of study is to reveal about whether or not adolescents’ psychological needs according to gender, social anxieties and perception of parental attitudes vary with high and low levels of internet addiction. The second purpose is to reveal some characteristics of adolescents with high and low levels of internet addiction. The research is conducted with a survey on 644 high school students. “Scale of Internet Addiction”, “Scale of Instinctual Psychological Needs”, “Scale of Social Avoidance and Distress” and “Scale of Parental Attitude” are used to obtain data for the research. Additionally, seven students who scored high and eight students who scored low in the “Scale of Internet Addiction” were interviewed using “Semi-Structured Interview Form”. The research findings are examined by two factor variance analysis. Interview results for qualitative data obtained was used for context analysis. The research showed that adolescents’ internet addiction levels and psyhcological needs according to gender and perception of parental attitudes did not differ significantly but there was significant difference in the social anxiety levels of adolescents. Also, adolescents with high and low levels of internet addiction has been shown to differ from each other in terms of some features.

Keywords: Internet addiction, psychological needs, social anxiety, perception of parental attitudes