?Sufi Allahyar ve Sebatü?l-Acizin?i: 18. yüzyıl Doğu Türk Edebi Dilinde Mahallileşme Eğilimleri Üzerine?,


ABİK A. D.

International Journal of Central Asian Studies, cilt.11, sa.1, ss.55-77, 2007 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 11 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2007
  • Dergi Adı: International Journal of Central Asian Studies
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.55-77
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Özet 
Sebatü’l-Acizin, Sufi Allahyar’ın dinî tasavvufî bir mesnevisidir. Doğu 
Türk yazı dilinin XVIII. yüzyıl ürünü olan Sebatü’l-Acizin, 
Çağataycanın Klasik sonrası dönemi içerisinde değerlendirilir. Klasik 
sonrası dönemin temel özellikleri içerisinde mahallîleşme dile getirilir. 
Bu bildiride Sebatü’l-Acizin’de mahallîleşme örnekleri 
değerlendirilmiştir. Eserin klasik dönem Çağatayca metinlerden söz 
varlığı, biçim bilgisi ve ses bilgisi bakımından ayrılan yanları ortaya 
konulmuştur. Sebatü’l-Acizin’de mahallîleşmenin ölçütlerini tespit için 
bir deneme yapılmıştır. Bu ayırıcı özelliklerin hangi lehçelerle bağlantılı
olabileceği tartışılmıştır. 
Anahtar Sözcükler 
Sufi Allahyar, Sebatü’l-Acizin, Çağatayca, Doğu Türkçesi 
Abstract 
Sufi Allahyar and his work Sebatü’l-Acizin: On Tendencies of 
Localization in 18. Century Eastern Literary Turkish 
Sebatü’l-Acizin is a religious and Islamic mystical poem (Mesnevi) of 
Sufi Allahyar’s. Sebatü’l-Acizin, which is the work of Eastern literary 
Turkish in XVIII century, is appraised in the post classical period of the 
Chagatay language. Among the basic principles of the post classical 
period localization is mentioned. The examples of localization in 
Sebatü’l Acizin are appraised in this essay. The work differs from the 
other classical period Chagatay texts with regard to vocabulary, morphology and phonetics. The different sides of this work have been 
exposed in this essay. The criteria of localization have been tried to 
determine in Sebatü’l- Acizin. It has been discussed whichever dialects 
can be connected to these distinctive characteristics in this essay. 
Key Words 
Sufi Allahyar, Sebatü’l-Acizin, Chagatay Turkish, Eastern Turkish