Aşağılama, Haysiyet ve Saygı


ÖZDEMİR İ., ÖZbek T.

Kültür ve İletişim, cilt.26, sa.51, ss.142-170, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 26 Sayı: 51
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.18691/kulturveiletisim.1221366
  • Dergi Adı: Kültür ve İletişim
  • Derginin Tarandığı İndeksler: MLA - Modern Language Association Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.142-170
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

1990'lı yılların başından bu yana psikoloji, sosyal psikoloji, felsefe, tarih, antropoloji ve sosyoloji gibi farklı disiplinlerde tartışılagelen en önemli konulardan biri aşağıla(n)madır. Söz konusu disiplinlerde terim ilk olarak duygularla, yani mağdurun hisleriyle; ikinci olarak, faillerin eylemleriyle ve aynı zamanda toplumsal süreçlerle ilişkilidir. Literatürde yer alan ortak temalar; statünün düşürülmesi, haysiyetin, kendine saygının veya şerefin ihlali ve gururun kırılmasını içermektedir. Bununla birlikte aşağılama, başkaları tarafından yapılan küçük düşürücü ya da aşağılayıcı muamelelerle ilgilidir. Başka bir deyişle aşağılama, sadece bir duygu değil aynı zamanda bir eylemdir ve genellikle aşağılayan bireyler, belirli bir ırksal, etnik, dini, cinsiyet azınlıkları gibi gruplar ve uluslar üzerinde kontrol sahibi olduğu, eşit olmayan güç ilişkilerinde ortaya çıkar. Buna ek olarak aşağılama, öznel bir his ve eylemden daha fazlası olup, kasıtlı olarak kullanılan bir politik iktidar aracıdır. Kısacası, aşağılama yere/toprağa, aşağı doğru bir itmedir. Bu zorlama toplumsal, kültürel, politik, psikolojik çerçeveye bağlı, incitici bir ihlal olarak düşünülmelidir. Dolayısıyla herhangi bir kişinin veya grubun haysiyetini düşürmeye yönelik bir girişim, tüm gruplara ve genel olarak insanlığa karşı aşağılayıcı bir davranıştır. Bu makalenin amacı; aşağılamayı genel olarak “hubris” kavramıyla, aşağısama duygusuyla ilişkilendirip aşağılamanın ne olduğunu açıklamak ve bununla birlikte, şeref ve haysiyet kavramlarından yola çıkarak aşağılama ve saygı kavramı arasındaki ilişkiyi eleştirel bir gözle analiz etmektir.
Humiliation is one of the most important topics that have been discussed in different disciplines such as psychology, social psychology, philosophy, history, anthropology, and sociology since the early 1990s. The term in these disciplines is associated with emotions, namely victims' feelings, perpetrators' acts, and social processes. Common themes in the literature also involve the lowering of status, violation of dignity, self-respect or honour, and the abasement of pride. However, humiliation for us is about degrading or humiliating treatments performed by others. Humiliation, in other words, is not only an emotion but also an act and generally appears in having unequal powers in which humiliators have control over individuals, groups, such as a certain racial, ethnic, religious, gender minority, and nations. In addition, humiliation is more than a subjective feeling and action, it is an instrument of political power, wielded with intent. In brief, humiliation is a downward push, down to the ground. This push should be considered as a hurtful violation, depending on the social, cultural, political, and psychological framework. Therefore, any attempt to degrade the dignity of any person or group is a humiliating act against all groups and humanity in general. The aim of this article is to link humiliation with concept of hubris and the feeling of contempt in general, and explain what humiliation is, and however, to analyze the relationship between humiliation, and respect with a critical eye by starting from the concepts of honor and dignity.