Ebeveynlik Stresi Ve Evlilik Kalitesi Arasındaki İlişkide Stresle Çift Olarak Baş Etmenin Aracı Rolünün İncelenmesi


Kurt İ. E., Akbaş T.

4. Çukurova Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Adana, Türkiye, 21 - 23 Şubat 2020, ss.1

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Adana
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu araştırmanın temel amacı ebeveynlik stresi ve evlilik kalitesi arasındaki ilişkide stresle çift olarak baş etmenin aracı rolünü incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu çocuk sahibi, evli bireyler oluşturmuş, analizlere 803 (%59 kadın, %41 erkek) birey dâhil edilmiştir. Araştırmanın dışsal değişkeni ebeveynlik stresi; aracı değişkenleri stresle çift olarak baş etmenin alt boyutları olan duygu odaklı-problem odaklı destekleme, negatif baş etme ve duygu odaklı-problem odaklı ortak baş etmedir. İçsel değişken ise evlilik kalitesidir. Araştırmada belirlenen amaç doğrultusunda üç model oluşturulmuş, birinci modelde ebeveynlik stresi ve evlilik kalitesi arasındaki ilişkide stresle çift olarak baş etmeye yönelik bireylerin kendilerine yönelik algısı, ikinci modelde eş’e yönelik algısı, üçüncü modelde ise ortak baş etmelerine yönelik algısı test edilmiştir. Araştırmada ebeveynlik stres düzeyini belirlemek için Anne Baba Stres Ölçeği, stresle çift olarak baş etme düzeyini belirlemek için araştırma kapsamında Türkçe’ye uyarlanan Stresle Çift Olarak Baş Etme Envanteri ve evlilik kalitesini ölçmek için araştırma kapsamında Türkçe’ye uyarlanan Evlilik Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Verilerinin analizinde SPSS 20 ve AMOS 23 paket programlarından yararlanılmıştır.

Sonuçlar incelendiğinde ebeveynlik stresi, duygu ve problem odaklı destekleme, duygu ve problem odaklı ortak baş etme ve evlilik kalitesini negatif yönde, negatif baş etmeyi ise pozitif yönde doğrudan etkilemektedir. Stresle çift olarak baş etmenin alt boyutları ve evlilik kalitesi arasındaki doğrudan ilişkilere bakıldığında, bireyin kendine dair algısı ve eş’e dair algısı modellerinde, duygu odaklı destekleme, problem odaklı destekleme ve negatif baş etmenin evlilik kalitesi üzerinde doğrudan etkisinin bulunmadığı görülmüştür. Bunun yanında bireyin kendine dair algısı ve eş’e dair algısı modelinde duygu odaklı desteklemenin evlilik kalitesini doğrudan etkilediği görülmüştür. Ortak modelde ise duygu ve problem odaklı ortak baş etme evlilik kalitesini doğrudan etkilemektedir. Dolaylı etkilere dair bulgular incelendiğinde ise,  ebeveynlik stresi ve evlilik kalitesi arasındaki ilişkide kendine dair algı ve eş’e dair algı modellerinde, duygu odaklı desteklemenin kısmi aracılık ettiği; ortak modelde ise ebeveynlik stresi ve evlilik kalitesi arasındaki ilişkide duygu odaklı ve problem odaklı ortak baş etmenin kısmi aracı etkisi olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Ebeveynlik stresi, stresle çift olarak baş etme, evlilik kalitesi, stres, yapısal eşitlik modeli.

The aim of this study is to investigate of the mediator role of dyadic coping in relations between parenting stress and marital quality. The study group consisted of individuals who have children and are married and 803 individuals were included in the analyzes. External variable of the study is parenting stress; mediator variables are emotion-problem focused supportive coping, negative coping, emotion-problem focused common coping which are subscales of dyadic coping with stress. Three models have been created in direction with the purpose of the study, three models were formed. In the first model, the perception of the individuals towards self-perception in order to dyadic coping between the parenting stress and the marital quality was tested. In the second model, the perception towards the partner and in the third model, the perception of common dyadic coping was tested. Parent Stress Scale was used to determine the level of parenting stress in the study, Dyadic Coping Inventory adapted to Turkish within the scope of the research was used to measure the level of dyadic coping and Partnership Questionnaire adapted to Turkish within the scope of the research was used to measure the level of marital quality. SPSS 20 and AMOS 23 software has been used for statistical analyses of research data.

When the results were examined, parenting stress, directly effects emotional and problem-focused supportive dyadic coping, emotional and problem-focused common dyadic coping and marital quality in the negative direction; directly effects negative dyadic coping in the positive direction. When the direct relationships between the subdimensions of dyadic coping with stress and the marital quality are examined, it has been found that emotion focused support, problem focused support, and negative coping vii have no direct effect on marital quality in the self-perception and perception models of the partner. In the selfperception of the individual and the perception of the partner model the emotion focused support directly affected the quality of marriage. In the common model, emotional and problem focused common coping directly affected the quality of marriage. When findings related to indirect effects were examined, in the perception of self and in the perception of the partner models, there were partial mediations of emotion focused support in the relation between parental stress and marital quality. It was also found that the relation between parenting stress and marital quality is partially mediated by emotion-focused and problem-focused common dyadic coping, according to the perception that individual’s common dyadic coping with their partners. The findings were discussed in the context of the relevant literature and some suggestions were made to the researchers and practitioners.

Key Words: Parenting stress, dyadic coping, marital quality, stress, structural equation modeling