Sinemada Travma: Onur ÜNLÜ Sineması Örneği / Trauma In Cinema: The Example of Onur Ünlü Cinema (Anadolu Üniversitesi, BAP, 2111E216)


Creative Commons License

Zateri İ., Orhon E. N.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2023

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Mart 2022
  • Bitiş Tarihi: Aralık 2023

Proje Özeti

Sinemaya ilişkin filmlere bakıldığında, travma olgusunun birçok filmde yer edindiği söylenebilir. Toplumu ilgilendiren travmalardan bahsedilebileceği gibi toplumun üyesi olarak bireyleri ilgilendiren travmalardan da söz etmek mümkündür. Psikanalitik açıdan anlaşılmaya çalışılan travmatik durumların çözümlenmesi ile bireylerin içinde bulundukları süreçler anlamlandırılabilmektedir. İnsan yaşamına dair birçok olguda olduğu gibi travmatik durumlara sahip kişilerin de sinemada yer bulması bu vesileyle aşikardır. Psikanalitik kuram, insanların deneyimlerini anlamlandırmalarına olanak tanıyan bir bilim dalı olarak var olmanın yanı sıra filmlerin anlaşılmasına da katkıda bulunur. Filmlerde yer edinen karakterler ile film anlatı yapılarındaki anlatılmak istenenler birbirini destekleyebilmektedir. Böylece, travmatik durumların yer edindiği filmler göz önüne alındığında anlatı yapısındaki hedef, dikkati karakterler aracılığıyla filmin iletisine çekmeye yönelik olabilmektedir. Film anlatı yapısı içerisinde yer alan karakterlerin devinimleri ile filmsel süreçler şekillenebilmektedir. Bu nedenle karakterler, filmlerin biçem öğeleri ile de desteklenmektedir. Onur Ünlü filmlerinde özellikle odaklanılan travmatik durumların varlığından söz etmek mümkündür. Bu vesileyle çalışmanın örneklem filmleri, Onur Ünlü sinemasından seçilmektedir. Amaçlı örneklem olarak seçilen Ünlü’nün filmleri, travmatik durumların özellikle komedi türü ve mizah ekseninde verilmesiyle dikkat çekmektedir. Ayrıca Ünlü'nün filmlerinde, travma durumlarına yönelik sinemanın teknik kodlarının aktif olarak ilişkilendirildiği, zamansal düzende geri dönüş (flashback) vb. yöntemlerin kullanıldığı da belirtilebilir. Bu çalışmanın amacı, Onur Ünlü'nün komedi türü ve mizah ile ilişkilendirilebilen örneklem filmleri özelinde sinemada travma durumlarını incelemektir. Araştırmada, filmlerdeki travmatik durumların çözümlenmesi ise anlatı yapısında karakterler ve film biçemi öğeleri ekseninde gerçekleştirilmektedir. Film karakterleri, yaşadıkları çeşitli travmatik durumlara karşı savunma mekanizmaları geliştirerek mücadele etmektedir. Böylelikle, çalışma kapsamında oluşturulan Sinemada Karakterler/Özneler İçin Ego Savunma Mekanizmaları Değerlendirme Soru Tablosu ile film karakterlerinin savunma mekanizmaları açığa çıkarılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Psikanalitik kuram, Travma, Ego savunma mekanizmaları, Sinemada komedi türü ve mizah, Sinemada anlatı ve biçem, Onur Ünlü sineması.