Avcıbay Vurgeç B. (Yürütücü), Kısrık D.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2022
İklim değişikliği 21. yüzyılın en büyük sağlık sorunudur ve içinde
yaşadığımız toplumu tüm yönlerden tehdit etmektedir. Hamile kadınlar ve yeni
doğanlar iklim değişikliği bağlamında artık daha savunmasız gruplar olarak kabul
edilmektedir. İklim değişikliğinin maternal ve fetal sağlık üzerinde iklim
değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmak için uluslararası meslek örgütleri iş
birliği içinde çalışmalı, iklim değişikliğine daha duyarlı olmaları ve adaptasyon
politikaları geliştirmeleri yönünde teşvik edilmelidir. İklim değişikliğinin ana
çocuk sağlığı ve gelecek nesiller üzerindeki sonuçları konusunda farkındalık
yaratmaya yönelik adımlar adaptasyonun ilk adımı niteliğindedir. Bu çalışma
iklim değişikliğinin maternal fetal sağlığa etkilerine yönelik gebelerin farkındalık
düzeylerini ölçmeyi sağlayacak bir ölçüm aracı geliştirmek ve geliştirilen ölçeğin
geçerlilik ve güvenirliliğini saptamak amacıyla metodolojik tipte planlanmış ve
uygulanmıştır.
Araştırmanın evrenini, Adana Şehir Hastanesinde Kadın Doğum Servisine
ve Gebe Okuluna başvuran gebelerdir. Örneklemini ise araştırmaya katılmaya
gönüllü olan gebeler oluşturmuştur (n=500). Araştırma verilerinin toplanmasında,
“Tanıtıcı Bilgi Formu” kullanılmıştır. Araştırma, görüşülerek toplam 500 gebe ile
gerçekleştirilmiştir. Araştırmacılar tarafından, literatürde yer alan pek çok
araştırma incelenerek ‘‘Genel’’, ‘‘Maternal’’, ‘‘Fetal” olmak üzere 3 ayrı alt
boyuttan oluşan “İklim Değişikliğinin Maternal Fetal Sağlığa Etkilerine Yönelik
Gebelerin Farkındalık Ölçeği Gebe (İDFÖ-G)” geliştirilmiştir. İlk geliştirildiğinde
36 maddeden oluşan taslak ölçek gerekli geçerlilik ve güvenirlilik çalışmaları
sonucunda 21 maddelik son halini almıştır. Elde edilen bulgular IBM SPSS
Statistics 22 ve Mplus 7 programları kullanılarak değerlendirilmiştir.
“İklim Değişikliğinin Maternal Fetal Sağlığa Etkilerine Yönelik Gebelerin
Farkındalık Ölçeği Gebe’nin geçerlilik ve güvenirlilik çalışmasında kapsam
geçerliği analizleri sonrası içerik geçerlik oranları madde düzeyinde 0,84 ile 0,92
arasında bulunmuştur. 21 maddelik ölçeğin toplam iç tutarlık Cronbach’s Alpha
katsayısı 0,946, alt boyutlarının Cronbach alfa değerleri ise “Genel”alt boyut için
0,871, “Fetal” alt boyut için 0,924, “Maternal” alt boyut için ise 0,907 olarak
saptanmıştır.
Bu veriler doğrultusunda; “İklim Değişikliğinin Maternal Fetal Sağlığa
Etkilerine Yönelik Gebelerin Farkındalık Ölçeği Gebe” nin geçerli ve güvenilir bir
ölçek olduğu belirlenmiştir.