Sıçanlarda Topikal Steroit Kullanımına Bağlı Fetal Ve Neonatal Dönemde Değişen Epigenetik Programlamanın Uzun Dönem Etkilerinin Araştırılması


Tatar A.(Yürütücü), Polat S., Güven A., Arslan Y. K., Çapoğlu İ., Bardaş Özkan E.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2018 - 2021

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2018
  • Bitiş Tarihi: Mart 2021

Proje Özeti

Topikal Steroit Kullanımına Bağlı Fetal Ve Neonatal Dönemde Değişen Epigenetik Programlamanın Uzun Dönem Etkilerinin Sıçanlarda Araştırılması


Topikal steroidler 1950’li yıllardan itibaren özellikle dermatoloji alanında birçok deri hastalığının tedavisinde hamile ve yeni doğanlar tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. İnfant dönemde diaper dermatit gibi nedenlerden dolayı bebeğe uzun sure uygulanan çok yüksek potenslı olan sentetik kortikosteroidlerin, lokal olarak uygulanmasında dahi Cushing’s sendromu, obezite ve HPA aksını baskılayarak adrenal yetmezliğe neden olduğu belirlenmiştir. Hamilelik ve yenidoğan döneminde kullanılan TK’nın zararlı etkileri üzerine yapılmış genetik çalışmalar mevcut değildir. Çalışma kapsamında prenatal ve infant dönemde yaygın olarak kullanılan topikal kortikosterid tedavisinin uzun dönem etkileri üzerine doku ve moleküler seviyede araştırılması amaçlanmıştır. crh, pomc, mc2r, nr3c1, dnmt1, ve dnmt2 genlerinin ekspresyon analizi hipotahalamu, hipofiz, adrenal ve kan dokularından yapılmıştır. Serum örneklerinde CRH, ACTH, insülin, glukoz, steroid hormon ölçümleri yapılmıştır. Bu çalışmada da HPA aks ve kan dokularında araştırılan genlerin ifade edildiği belirlenmiştir. Kontrole göre anlamlılık seviyesinde değişim her bir grupta belirlenmemiş olsa da anlamlılık seviyesinde olmayan değişimler dikkat çekmektedir. Bu çalışmada crh gen ifadesinin kontrole göre hipothalamus dokusunda baskılandığı belirlenmiştir. Hipofiz dokusunda ise pomc geninin kontrole göre baskılandığı görülmektedir. Dolayısı ile HPA akşınının işleyişinde sapmalar söz konusudur. DNA metilasyonunda görev alan dnmt1 ve dnmt2 genlerinin ifadelerine bakıldığında kontrole göre baskılandığı belirlenmiştir. Bu çalışmada tedavi amaçlı kullanılan TK’ların gen seviyesinde ki zararlı etkilerini moleküler seviyede belirlemenin yanı sıra TK kullanımı üzerinde 24 ve 54 gün geçmiş olmasına rağmen devam etkisini gözler önüne sermektedir. Gen ifadelerindeki değişimlerin uzun vadede araştırıldığında ilerleyen yaşlar ile farklı hastalıklara zemin oluşturması olası sonuçlar olarak düşünülmektedir.