Akademik Veri Yönetim Sistemi
Solmaz İ. (Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2027
Kavun
(Cucumis melo L.),dünyada ve
ülkemizde geniş alanlarda üretilen ekonomik öneme sahip bir sebze türüdür.
Türkiye’de kavunda en yaygın
yetiştirilen çeşit gruplarının başında Kırkağaç, Altınbaş, Yuva ve Hasanbey
gibi kışlık kavunlar (Cucumis melo
var. inodorus) gelmektedir. Üretimde
açık tozlanan yerel genotipler ile birlikte üstün özelliklere sahip ağırlıklı
olarak yurtdışından ithal edilen hibrit çeşitler kullanılmaktadır.
Artan
nüfus, kentleşme, küresel ısınma, biyotik ve abiyotik stres faktörlerinin baskısı
ile tarım alanları giderek azalmaktadır. Azalan tarım alanları karşısında artan
gıda ihtiyacı, birim alandan elde edilen ürünün miktarını arttırılması ihtiyacını
doğurmuştur. Bu nedenle birim alanda daha verimli, hastalık ve zararlılara
dayanıklı, çevresel stres faktörlerine adaptasyonu yüksek, kaliteli çeşitlerle
tarım yapılması gerekmektedir. Bu amaca yönelik yapılacak en önemli adım ise
nitelikli çeşitlerin geliştirilmesi için gereken doğru ıslah programlarının
oluşturulmasıdır.
Sunulan
bu projede Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü gen
havuzunda bulunan TÜBİTAK 144O230 No’lu proje kapsamında dihaploidizasyon
yöntemi ile saflaştırılan hatların agronomik performansı değerlendirilmesi
yanında; Fusarium solgunluğuna ve tuz stresine dayanıklılıkları tespit
edilecektir. İyi performans gösteren hatlarla melezleme programı yapılarak; geliştirilecek
melezlerin Fusarium solgunluğuna ve tuz stresine dayanıklılıkları test edilerek
verim ve meyve kalitesi gibi tarımsal performansları, hem alçak tünel altında, hem
de açık alanda yapılan yetiştiriciliklerle tespit edilecektir.
Önerilen
projenin nihai hedefi, ülkemizin önemli sebze ürünlerinden biri olan kışlık
kavunlarda nitelikli F1 hibrit çeşitler
geliştirmektir.
Sunulan
Proje TÜBİTAK’ın Tarım ve Gıda alanındaki öncelikli AR-GE ve yenilik konusu ile
uyumludur. Sebze Islahı ve Teknolojileri
konusunda ülkemiz ihtiyaçlarının yerli karşılanması amacıyla ticari önem arz eden
sebze türlerinde verimli ve kaliteli çeşitlerin üretimine yönelik sebze
tohumlarının geliştirilmesi ve ıslah çalışmalarına yönelik araştırma projeleri
desteklenmektedir.
Projenin çok yönlü
yaygın etkileri vardır. Bilimsel ve akademik olarak olarak projeden üretilen
bilgiler ulusal veya uluslararası kongre/sempozyumlarda sunulacak bildiri ya da
makaleler şeklinde yayınlanabilecektir. Bu proje bir TÜBİTAK projesinden elde
edilen hatlar kullanılarak yeni çıktılar geliştirilecektir. Böylece ülkesel
kaynaklarla yapılmış olan projelerin sonuçları nihai sonuç olan ürüne dönüşebilecektir.
Bu projenin sonunda ekonomik önemi olan nitelikli F1 hibrit çeşit adayları
geliştirilecektir. Bir diğer ifade ile sonuçların ticarileştirilme şansı çok
yüksektir. Projenin, ülkemizin bilimsel ve teknolojik
araştırma gücüne, bilim insanı yetiştirilmesine ve yeni yetenekler
kazandırılmasına (proje süresince doktora ve doktora sonrası bursiyerler görev
alacaktır) katkı sağlama potansiyeli yüksektir.