Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tükel H. C. (Yürütücü), Benlidayı M. E., Kürkçü M., Tatlı U., Dağlıoğlu Y. K., Sencar L.
TÜBİTAK Projesi, 2017 - 2019
Bu projenin amacı, çift taraflı masseter kasına uygulanan botulinum toksin-A (BTX-A)
enjeksiyonunun mandibulada oluşturulan kırığın iyileşmesi üzerine etkisinin
değerlendirilmesidir.
52 adet Yeni Zelanda beyaz tavşanından, deney grubundaki tavşanlara her bir taraf masseter
kasına 0,2ml serum fizyolojik içerisinde 10U, toplamda 20U olacak şekilde BTX-A enjeksiyonu,
kontrol grubundaki hayvanlarda ise çift taraflı 0,2ml serum fizyolojik enjeksiyonu yapıldı.
Mandibulada tek taraflı kemik kesisi yapıldıktan sonra, 1,6mm’lik 4 delikli mikroplak ve 4 adet
6mm’lik mikrovida ile fiksasyon uygulandı. Ameliyat sonrası 21. günde tavşanlar sakrifiye
edilerek mandibulalar toplandı. Toplanan örneklerde kemik iyileşmesi biyomekanik,
radyodensitometrik, histolojik ve histomorfometrik yöntemlerle değerlendirildi. Elde edilen
veriler istatistik yöntemlerle analiz edildi.
Biyomekanik değerlendirme için yapılan 3-nokta bükme testi sonuçlarına göre, yükleme
başarısızlık değerleri kontrol grubunda ortalama 190,06±57,11 N, BTX-A grubunda ortalama
271,78±84,12 N olarak bulunmuştur (p=0,032). Kontrol grubunda ölçülen bükülme modulüsü
ortalama 141.28±131.86 N/mm2 olarak bulunurken BTX-A grubunda ölçülen bükülme
modulüsü ortalama 320,52±104,19 N/mm2
olarak bulunmuştur (p=0,005).
Kontrol grubunda kırık hattından ölçülen kemik dansitesi, ortalama 2,38±1,09 mmAl olarak
bulunurken, BTX-A grubunda KMY ortalama 3,30±0,93 mmAl olarak bulunmuştur (p=0,038).
Histolojik değerlendirme sonucu kemik iyileşmesi skorları ortalamaları, kontrol grubu için 3,82±
0,57, BTX-A grubu için 6,85±0,19 olarak bulunmuştur. İki grup arasındaki fark istatistiksel
olarak anlamlıdır (p=0,0017). Histomorfometrik değerlendirme sonucunda,
BV/TV(kemik_hacmi/total_hacim) değerleri ortalamaları, kontrol grubunda %22,1±7,5, BTX-A
grubunda %41,3±12,4 olarak bulunmuştur (p=0,001). Tb.Dm.(Trabekül_çapı) değerleri
ortalamaları, kontrol grubunda 0,134±0,027mm, BTX-A grubunda ise 0,230±0,136mm olarak
bulunmuştur (p=0,026). Tb.N.(Trabekül_sayısı) ve Tb.S.(Trabeküler_ayrıklık) değerleri
ortalamaları, kontrol grubunda sırasıyla 4,020±0,999 1/mm ve 0,127±0,050 mm, BTX-A
grubunda ise sırasıyla 3,851±1,725 (1/mm) ve 0,090±0,065 mm olarak bulunmuş olup gruplar
arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildir.
Bu projeden elde edilen veriler, masseter kasına uygulanan BTX-A’nın tavşanlarda mandibula
kırığının iyileşmesi üzerinde olumlu etkileri olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Mandibula, kırık, botulinum toksin, maksillofasiyal travma, tavşan.