Mevsimlik Göç Ve Erken Çocukluk Eğitimi: Mevsimlik Tarım İşçisi Ailelerin Çocuklarına Yönelik Öğretmen Eğitimi


Erden Ş. (Yürütücü), Özgün Ö., Temiz N., Sarıbaş Ş.

TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2025

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2024
  • Bitiş Tarihi: Mayıs 2025

Proje Özeti

Türkiye'deki mevsimlik tarım işçisi ailelerinin çocukları (MTİA), nitelikli eğitime erişimde en kırılgan gruplardan biridir. Bu çocukların karşı karşıya olduğu zorlukları aşmak, onların ihtiyaçlarını anlayan ve bu ihtiyaçları karşılayabilecek donanımda öğretmenlerle mümkündür. Dolayısıyla, MTİA çocuklarıyla çalışan öğretmenleri özel olarak destekleyecek eğitim uygulamalarına ihtiyaç vardır. Bu proje, Adana'nın Karataş, Yüreğir, Yumurtalık ve Seyhan gibi tarım arazilerinin yoğun olduğu ilçelerde görev yapan okul öncesi öğretmenleri, sınıf öğretmenleri ve psikolojik danışman ve rehberlerin bu ihtiyacını karşılamaya yöneliktir. Projenin sekiz teması vardır. İlk tema, öğretmenlere göç ve mekâna bağlanma konularında farkındalık kazandırmaktır. Böylece öğretmenler, çocukların göç sonucu yaşadıkları eğitim kesintileri ve zorluklarla başa çıkabilmelerini sağlayacaktır. İkinci tema, MTİA çocuklarının ihtiyaçlarını ve gelişimlerini tanıma ve değerlendirme becerilerine odaklanılmaktadır. Üçüncü tema, okul öncesi ve ilkokul programlarının, bu çocukların özel durumları ve gelişim düzeylerine uygun şekilde öğretmenler tarafından nasıl uyarlanabileceği üzerinedir. Dördüncü tema, erken okur-yazarlık becerileriyle fonolojik farkındalık, yazı farkındalığı, harf bilgisi, yazı yazma ve dinleme becerilerini geliştirmeye odaklanılmaktadır. Beşinci tema, ikinci dil olarak Türkçe’nin öğretiminde dil becerilerinin kazanılması, farklı dil yapılarını anlama ve ilişkilendirmede yaşanılan sorunlara odaklanmaktadır. Altıncı tema, öğretmenlerin ailelerle etkili iş birliği kurma becerilerini geliştirmeyi hedeflemektedir. Yedinci tema, öğretmenlere, ağzı açık kuyular, su kanalları ve zehirli akrep ve yılanlar gibi çocukların yaralanmasına sebep olabilecek riskler arasında yaşayan MTİA çocukları için acil durumlarda hayat kurtarıcı ilk yardım müdahaleleri konusunda beceri kazandırmaktır. Projede son olarak MTİA çocuklarıyla ve aileleriyle çalışmanın öğretmenlere getirdiği duygusal yükün öğretmenler tarafından tanınması ve stresle başa çıkma stratejilerinin öğrenilmesini amaçlamaktadır. 

Projede, öğretmenlerin eğitimde edindikleri bilgi ve beceriler, eğitimin başında ve sonunda uygulanacak ön-test ve son-test yöntemleriyle karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Her eğitim oturumundan önce, öğretmenlerin beklentileri alınacaktır. Her oturumdan sonra öğretmenlerin edindikleri bilgi düzeyi hem nicel hem de nitel olarak değerlendirilecektir. Eğitimin sonunda, 8-10 katılımcıyla odak grup görüşmeleri yapılacaktır. Bu ölçüm yöntemleri, projenin etkisini saptamak ve öğretmenlerin kazandıkları becerileri değerlendirmek için kullanılacaktır.