Akademik Veri Yönetim Sistemi
Karahüseyin S. (Yürütücü), Sarı A.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2017 - 2021
Bu çalışmada; Aksaray-Eskil civarından toplanmış, üzerinde fitokimyasal çalışmaya henüz rastlanmamış olan endemik Taraxacum mirabile Wagenitz türünün toprak üstü ve kök etanol ekstrelerinden elde edilen petrol eteri, diklormetan ve etil asetat fraksiyonlarının kimyasal içeriği ile petrol eteri, diklormetan, etil asetat ve n-butanol fraksiyonlarının in vitro antienflamatuvar, antimikrobiyal ve antioksidan aktivitelerinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu bağlamda toprak üstü ve kök petrol eteri fraksiyonlarının kimyasal içeriği terpenik ve steroit maddeler açısından incelenmiş olup bu amaç doğrultusunda yapılan GC-MS analizi ile palmitik asit, linoleik asit, kampesterol, stigmasterol, β-sitosterol, clionasterol, germanikol, a-amirin, lupeol, lanosterol, taraksasterol, tarakserol, epi-psi-taraksastanonol, betulin, a-amirin asetat ve lupeol asetat bileşikleri saptanmıştır. Toprak üstü ve kök diklormetan ve etil asetat fraksiyonlarında bulunan fenolik yapıdaki bileşikler HPLC-MS analizi ile tespit edilmiştir. Toprak üstü ve kök diklormetan fraksiyonlarında HPLC-MS analizi sonucu; klorojenik asit, fumarik asit, verbaskozit, şikorik asit, kafeik asit, luteolin-7-rutinozit, vanilik asit, luteolin-7-glikozit, apigenin-7-glikozit, salisilik asit, luteolin, apigenin, hispidulin ve krizin maddelerinin varlığı saptanmıştır. HPLC-MS analizi sonucu toprak üstü ve kök etil asetat fraksiyonlarında; epigallokateşin, trans taksifolin, apigenin, apigenin-7-glikozit, kafeik asit, şikorik asit, dihidrokemferol, fumarik asit, herniarin, hispidulin, luteolin-7-rutinozit, naringenin, rosmarinik asit, izosakuranetin, verbaskozit, luteolin-7-glikozit ve luteolin bileşikleri saptanmıştır. Bitkinin toprak üstü ve kök etil asetat fraksiyonlarında yapılan izolasyon çalışmaları sonucunda apigenin, luteolin, luteolin-7-glikozit, apigenin-7-glikozit, kafeik asit bileşikleri saf halde izole edilmiştir. Petrol eteri, diklormetan, etil asetat ve n-butanol fraksiyonlarının toplam flavonoit ve fenolik madde miktarları ile DPPH, ABTS ve FRAP antioksidan aktiviteleri incelenmiş ve fraksiyonların standart maddeye yakın derecede aktiviteye sahip oldukları ortaya konmuştur. Antienflamatuvar aktivite çalışmasında COX kiti kullanılmış ve fraksiyonların standart madde olan indometazine yakın aktivite gösterdikleri belirlenmiştir. Antimikrobiyal aktivite çalışmasında ise, toprak üstü ve kök n-butanol ile etil asetat fraksiyonlarının zayıf da olsa antibakteriyel etki gösterdiği saptanmıştır. Candida türlerine karşı herhangi bir antifungal aktivite göstergesi tespit edilememiştir.
Anahtar Kelimeler: Taraxacum mirabile Wagenitz, Yapı Tayini, HPLC-MS, GC-MS, Biyolojik Aktiviteler
Bu çalışma, İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) Koordinatörlüğü tarafından desteklenmiştir. Proje No: 348-2017-DR-35/27-07