Bezelye Anter Kültüründe Genotip ve Bitki Büyüme Düzenleyicilerinin Haploid Bitki Rejenerasyonuna Etkileri’


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Binai OTHMAN AHMED

Danışman: Rüştü Hatipoğlu

Özet:

Bu araştırmada, iki farklı oksin çeşidinin (2,4-D, Picloram) farklı konsantrasyonları ( 1m/l ve 2 mg/l) ile kombine edilen  bir sitokinin olan  BAP’ın farklı  konsantrasyonlarını (0, 0.25, 0.5 ve 1 mg/l), B5 ortamı vitaminlerini, 20 g/l sakkaroz, 20 g/l maltoz, 500 mg/l glutamin, 20 ml/l  Hindistan cevizi sütü ve 6 g/l agar içeren MS  besi ortamlarında kültüre alınan 5 Bezelye (Pisum sativum L.) çeşidinin anterlerinden haploid bitki elde etme olanakları araştırılmıştır. 

            Araştırma sonuçları, BAP konsantrasyonunun  anter reaksiyon oranını istatistiksel olarak önemli derecede etkilediğini ve 0.25 mg/l BAP konsantrasyonunun anterlerden kallus ve/veya embriyoid oluşumu için optimum olduğunu göstermiştir. Genotip, oksin çeşidi ve konsantrasyonları  anter reaksiyon oranını önemli derecede etkilememiştir.  Araştırmada, tüm uygulamaların ortalaması olarak saptanan anter reaksiyon oranı % 3.9 olmuştur.  İncelenen 5 bezelye çeşidi arasında, Burdur çeşidi % 6.6’lık anter reaksiyon oranı ile anterleri en yüksek reaksiyon gösteren çeşit olmuştur. Tekirdağ çeşidi ise % 2.4’lük anter reaksiyon oranı ile incelenen çeşitler arasında en düşük anter reaksiyon oranı gösteren çeşit olmuştur. Anterlerden oluşan kallus ve embriyoidler rejenerasyon ortamında bitki oluşturmamıştır. Araştırma sonuçlarından, ümitvar görülen Burdur ve Carina çeşitleri ile yürütülecek yeni araştırmalarda anterlere kültür öncesi farklı stres uygulamaları ve farklı rejenerenerasyon ortamı kombinasyonlarının test edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır